Grzegorz Bobrowicz

PIKLING p. śledź (atlantycki).

PILARZ entom. <nazwa błonkówek z rodziny pilarzowatych Tenthredinidae>:
Δ PILARZ DWUKROPKOWY Tenthredo bipunctata,
Δ PILARZ POLNY T. campestris,
Δ PILARZ RÓŻANY T. rosae,
Δ PILARZ ZIELONONOGI T. mesomelas.

PILCH
1a. zool. popul. <nazwa przedstawiciela gryzoni z rodziny popielicowatych (koszatki,
orzesznicy, popielicy, żołędnicy)>: To są właśnie pilchy – istoty faktycznie myszom pokrewne,
bo należące do gryzoni, od myszy jednak większe. Popielica, najbardziej okazały przedstawiciel
całej grupy, jest wielkości szczura. KŁOS. T. Dzicz 70. • Pilchy, jak wszystkie gryzonie, są
roślinożerne, choć nie omijają okazji urozmaicenia swej diety i mięsnym pokarmem. KOEH.
Ścieżka 129. • Pojawiły się również, nie widywane od lat na tych terenach, pilchy, drobne
wiewióreczki żyjące właśnie w tego typu zaroślach i biegające po gałązkach na wysokości 1,5-2
m nad ziemią. TOPIŃ. Bobry 82.
1b. zool. < >

PILICA, PILICH daw. p. błotniak (zbożowy).

PILICH ŁĄKOWY p. błotniak (łąkowy). SŁOW. LEŚN. DRZEW. MYŚL.

PILNICZNIK entom. PILNICZNIK FIOŁKOWY <Limoniscus violaceus, chrzaszcz z rodziny sprężykowatych Elateridae>

PILOEREKCJA zool. <u ssaków: stroszenie włosów będące reakcją termoregulacyjną zwierząt na niską temperaturę otoczenia lub behawioralną podczas komunikacji wizualnej (pot. gęsia skórka)>: Włos [u wilka] może być unoszony za pomocą mięśni, tzw. piloerekcja. Zjawisko to jest wykorzystywane podczas komunikacji wizualnej, a także do stworzenia dodatkowej warstwy izolacyjnej (zatrzymywanie powietrza przez sierść) podczas niskich temperatur. WIERZB. Wilk 15.

PILŚNIK bot. PILŚNIK CZARNY <Cystocoleus ebeneus, porost, rodzia: Incertae sedis>

PIŁKOWANIE bot. <ząbki na brzegu liścia oddzielone ostrymi wcięciami>

PIŁKOWANY bot. <o liściu: mający brze o ostrych ząbkach, oddzielonych również ostrymi wcięciami>

PIŁONEK p. bylica (piołun).

PINDARINDA p. szalej (jadowity).

PINDERYNDA, PINDULINDA p. bieluń (dziędzierzawa).

PINDURKA p. twardzioszek (przydrożny).

PINDURYNDA, PINDYRYNDA lud. p. bieluń (dziędzierzawa).

PINELE, PINEŁKI bot. daw. <orzeszki limby>

PINIOŁA gw. p. jodła pospolita.

PINKA lud. podh. p. pliszka (siwa).

PINKAWA lub. ciesz. głubcz. p. zięba (zwyczajna).

PINKAWKA lub. biel.-śląsk. głubcz. p. zięba (zwyczajna).

PINKAWKA lud. zaolz. p. pliszka (siwa).

PINKOŁA lub. ciesz. p. zięba (zwyczajna).

PINKUŁA lud. śląsk. p. trznadel (zwyczajny).

PINOSZKI p. mysiurek drobny.

PIŃKA BIAŁA lud. podh. p. pliszka (siwa).

PIOCH daw.(stpl.) <piach>

PIOLIN, P. POLNY, PIOŁÓNKA, PIOŁUN, P. POLNY p. bylica (piołun).

PIOŁUN WŁOSKI lud. p. bylica (pontyjska).

PIOŁUNEK p. bylica (piołun).

PIOŁUNEK RZYMSKI lud. p. bylica (pontyjska).

PIOŁUNOWIEC daw. p. długostopka (Longitarsus absynthii).

PIOŁYN, PIOŁYNEK daw.(stpl.) p. bylica (piołun).

PIONKA daw. p. piegża (zwyczajna).

PIORUN meteor. <gwałtowne wyładowanie elektrostatyczne w atmosferze, któremu towarzyszy zwykle huk i błyskawica (daw./lud. pieran, pieron, pierun); por. grom, grzmot>

PIORUNOWAĆ daw. <strzelać miotać piorunami>: Nierychło dociągnęliśmy, zmokli, do lichej gospody na górze (…) i schroniliśmy się do niej właśnie, gdy najstraszniej piorunować zaczęło. KRASZ. Kartki. cyt. SD.

PIOTRA ŁYSINA, P. ZIELE p. czarcikęs (łąkowy).

PIOTROWE BATOGI p. cykoria (podróżnik).

PIÓRKO
1a. bot. <źdźbło, młody listek trawy>: Pąki brzóz zaczynały się otwierać […] w miejscach, gdzie
mogło dogrzać słońce, puściły się piórka traw. GOŹ. Kniej. 875. • [Dzikie gęsi] obsiadają (…)
zagony z żytem i obskubują piórka oziminy, a przy miękkiej pogodzie wyciągają całe roślinki
wraz z korzeniami. WYSŁ. Opow. 59.
1b. daw. <młoda siewka drzew>: Już i małe piórka szlachetnych drzew kiełkują na próchnicy i
dążą, wiotkie początkowo i słabe, ku górze. Jest ich coraz więcej, gąszcz milionów roślinek
pokrywa wszystko jakby zielonym dywanem. WYSŁ. Ścieżki 8.
2. łow. <ogon zająca>: [Zając] kiwnał mu białym piórkiem i znikł w korycie starego potoczka.
Łow. 1933. cyt. SH.
3. łow. PIÓRKO MALARSKIE <ostrolotka słonki>

PIÓRKOWIEC bot. PIÓRKOWIEC KUTNEROWATY <Trichocolea tomentella, wątrobowiec z rodziny piórkowcowatych Trichocoleaceae (daw. rzęsienica kutnerowata)>

PIÓRNICZKA mikol. PIÓRNICZKA ROZGAŁĘZIONA <Pterula multifida, grzyb z rodziny piórniczkowatych Pterulaceae>

PIÓRNIK p. centuria (pospolita).

PIÓRNIK p. wywłócznik (okółkowy).

PIÓRNIK daw. p. piórolotek.

PIÓRNIK PAPROTNIK p. podrzeń żebrowiec.

PIÓRO
1. daw.(stpl.) <łodyga, źdźbło>
2. daw.(stpl.) <płetwa (u ryby)>

PIÓRO ornit. <wytwór naskórka ptaków> w lm pióra <upierzenie>

PIÓRO WODNE p. osoka aloesowata.

PIÓROLOTEK entom. <nazwa motyli z rodziny piórolotkowatych Pterophoridae (daw. piórnik, piórolotka, półpiórek, wyzłot)>:
Δ PIÓROLOTEK BAGNICZEK Buckleria paludum,
Δ PIÓROLOTEK PIĘCIOPIÓR Pterophorus pentadactyla (in. p. śnieżynka, piórolotka
dłoniasta, śpicolotek pięciopiór, ś. pięćpiór),
Δ PIÓROLOTEK ZWYCZAJNY Emmelina monodactyla.

PIÓROLOTKA daw. p. piórolotek.

PIÓROLOTKA DŁONIASTA p. piórolotek (pięciopiór).

PIÓRONÓG entom. PIÓRONÓG ZWYKŁY <Platycnemis pennipes, gatunek ważki z rodziny pióronogowatych Platycnemididae>

PIÓROPUSZNIK bot. PIÓROPUSZNIK STRUSI <Matteucia struthiopteris, rodzimy gatunek paproci z rodziny wietlicowatych Athyriaceae (in. p. królewski, p. właściwy; daw./lud. oślicha, paproć gronkowa, strusie pióro, strusowe pióro, struszowe pióro, żylwa>

PIÓROSZ bot. PIÓROSZ PIERZASTY <Ptilium crista-castrensis, mech z rodziny rokietowatych Hypnaceae (in. p. grzebieniasty; daw. rokiet pierzasty)>

PIPCZYNA, PIPRZYCA, PIPRZYNA, PIPRZYNIEC, PIPSYNA bot. gw. podh. żyw. p. wierzbówka (kiprzyca).

PIRAMIDA lud. wejh. p. topola (czarna).

PIRAMIDKA zool. PIRAMIDKA NASKALNA <Pyramidula pusilla, ślimak z rodziny piramidkowatych Pyramidulidae>

PIRANIA PACU, P. PAKU p. pirapitinga.

PIRAPITINGA ichtiol. <Piaractus brachypomus, obcy gatunek ryby (u nas od 2002) z rodziny piraniowatych Serrasalmidae (in. pirania pacu, p. paku)>

PIROFIT bot. zwykle w lm pirofity <rośliny przystosowane do działania ognia, np. wrzos (in. pyrofit)>

PIROL lud. głubcz. p. wilga (zwyczajna).