Grzegorz Bobrowicz

PIESTRZAK, P. BIAŁY p. piestrak (jadalny).

PIESTRZANKA mikol. PIESTRZANKA KULISTOZARODNIKOWA <Helvellella sphaerospora, grzyb workowy Discinaceae>

PIESTRZENICA mikol. <nazwa grzybów workowych z rodziny Discinaceae>:
Δ PIESTRZENICA INFUŁOWATA Gyromitra infula,
Δ PIESTRZENICA KASZTANOWATA G. esculenta (in. p. jadalna; daw./lud. babi uch, babie
uszy, babieusz, babieuszy, babieuszy trujące, babsie uszy, baran, bździel, filut, grzyb
drewniany, g. majowy, g. marszczany, huba, kędziorka, korpak, kubanki, kuśtok, ler,
majówka, morszczok, murchawka, murchel, murchel prawy, murchla, murchlica,
pazdurek, pniakówka, pniówka sosnowa, pomurchel, pomurchle, psie uszy, smardz,
smardz ciemny, smardzle, smarszcz, smarszczki, smarz, smarzdz, smarżdż, smarżdżek,
smarże, smarżok, smoluch, smorgle, smorkle, smorszcz, smorszok, smorźle, smurżki,
szmorchun, śmardz, ś. majowy, śmarz, śmierdziel, uchacz, uchnal, ucho, zmarszcz,
zmorż),
Δ PIESTRZENICA OLBRZYMIA G. gigas (lud. babie uszy; in. piestrzenicha olbrzymia),
Δ PIESTRZENICA POCHYŁA G. fastigiatai (in. piestrzenicha pochyła).

PIESTRZENICHA OLBRZYMIA p. piestrzenica (olbrzymia).

PIESTRZENICHA POCHYŁA p. piestrzenica (pochyła).

PIESTRZYCA
1a. mikol. <nazwa grzybów workowych z rodziny piestrzycowatych Helvellaceae >:
Δ PIESTRZYCA BLADA Helvella pallescens,
Δ PIESTRZYCA CZARNA H. atra,
Δ PIESTRZYCA GIĘTKA H. elastica,
Δ PIESTRZYCA KĘDZIERZAWA H. crispa,
Δ PIESTRZYCA POPIELATA H. macropus,
Δ PIESTRZYCA PUCHAROWATA H. acetabulum (in. p. zwyczajna, pucharnica
zwyczajna).
Δ PIESTRZYCA ZATOKOWATA H. lacunosa.
1b. mikol. PIESTRZYCA POPIELATA p. długotrzonka popielata.

PIESZEK entom. <nazwa chrząszczy z rodziny biegaczowatych Carabidae>:
­Δ PIESZEK CZARNOGŁOWY Calathus(Neocalathus) melanocephalus,
­Δ PIESZEK ZBOŻOWIEC C. fuscipes.

PIESZNIK daw.(stpl.) <ścieżka>

PIETRASK TRUJĄCY p. szczwół (plamisty).

PIETRASZNIK lud. <nazwa roślin>:
Δ PIETRASZNIK wlkp. p. blekot (pospolity).
Δ PIETRASZNIK p. kłobuczka pospolita.
Δ PIETRASZNIK, P. PLAMISTY, P. POSPOLITY lud. p. szczwół (plamisty).
Δ PIETRASZNIK p. trybula (leśna).

PIETRUCHA DZIKA p. pasternak (zwyczajny).

PIETRUSZECZKA p. gorysz (pagórkowy).

PIETRUSZKA bot. lud. <nazwa roślin>:
Δ PIETRUSZKA BAGIENNA p. kropidło (piszczałkowate).
Δ PIETRUSZKA BŁOTNA p. marek (szerokolistny).
Δ PIETRUSZKA BOROWA p. gorysz (pagórkowy).
Δ PIETRUSZKA KOŃSKA, P. PSIA p. blekot (pospolity).
Δ PIETRUSZKA POLNA p. kłobuczka pospolita.
Δ PIETRUSZKA POLNA p. trybula (leśna).
Δ PIETRUSZKA PSIA p. szczwół (plamisty).

PIETRUSZNIK p. szczwół (plamisty).

PIETRZYKI p. opieńka (miodowa).

PIEWIK entom. <nazwa owadów z rzędu pluskwiaków, z rodziny piewikowatych Cicadidae>:
Δ PIEWIK BAGIENNY Aphrophora major.
Δ PIEWIK GAŁĄZKOWIEC Cicadetta montana,
Δ PIEWIK TAJGOWY Aphrophora simili,
Δ PIEWIK WIERZBOWIEC A. costalis.

PIEŻGA lud. śląsk. p. piegża (zwyczajna).

PIĘCIERNIK, PIĘCILIST p. pięciornik (rozłogowy).

PIĘCIOLIŚĆ p. siedmiopalecznik błotny.

PIĘCIOPERST p. pięciornik (kurze ziele).

PIĘCIORNIK
1a. bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny różowatych Rosaceae (daw./lud. srebrnik)>:
Δ PIĘCIORNIK ALPEJSKI Potentilla crantzii (in. p. Crantza),
Δ PIĘCIORNIK BIAŁY P. alba (daw./lud. pięć perst biały),
Δ PIĘCIORNIK DROBNY P. micrantha,
Δ PIĘCIORNIK GĘSI P. anserina (in. p. pospolity, p. srebrnik, p. żółty; daw./lud. białawiec,
błysc, drabinka, drabinki, dziewicze ziele, gęsia trawa, gęsie ziele, gęsiorka, gęsiówka,
grabinka, kurze ziele, odmiennik, pięćperset gęsi, pięćperst gęsi, p. pospolity, p. żółty,
rzepik płonny, sczyrzyca, smytannik, smytannyk, srebnik, s. pospolity, srebrniak,
srebrniczek, srebrnik, s. pospolity, s. włoski, srybnik, srybrnyk, rzebnik, strzybernik,
strzybnik, szczerzyca, śrebrnik, śrybnik, śrzebnik, śrzebrnik, śrzebrznik, ziebro,
złotnik),
Δ PIĘCIORNIK JEDWABISTY P. leucopolitana,
Δ PIĘCIORNIK KURZE ZIELE P. erecta (in. pięciornik, p. czteropłatkowy, p. kurzy ślad,
p. kurzyślad, p. leśny; daw./lud. dąbrówka, drzewianka, d. pięćperste, d. polna, d.
srebnik, d. srebrnik, d. wzniesiona, dworanyneć, dziewicze ziele, dziewiczy korzeń,
dziewięcioranka, kureczy ślepoty, kurskie ziele, kurza noga, k. stopka, k. ślepota,
kurze dupki, k. ziele, k. z. stojące, kurze-ziele pospolite, kurzy ślad, kurzyślad,
panieński korzeń, pępawa, pięcioperst, pięć palców, p. parcic, p. percyc, p. perst, p. p.
kurze ziele, pompawa, popordnik, przerwijej, przerwipas, przerwipęp, sarni pąp,
serwypap, sidmlist, siedmlist, srebrnik, s. drzewianka, s. kurze ziele, trzyszcz, ziele
kurze, żywokost, ż. czyrwony),
Δ PIĘCIORNIK MAŁY P. demissa,
Δ PIĘCIORNIK NISKI P. supina (in. p. leżący),
Δ PIĘCIORNIK NORWESKI P. norvegica,
Δ PIĘCIORNIK OMSZONY P. pusilla,
Δ PIĘCIORNIK PAGÓRKOWY P. collina,
Δ PIĘCIORNIK PIASKOWY P. arenaria,
Δ PIĘCIORNIK PŁONNY P. sterilis,
Δ PIĘCIORNIK ROZŁOGOWY P. reptans (in. pięciornik, p. płożący się, p. położony;
daw./lud. paczyperszczecz, pianczparsczez, pięciernik, pięcilist, pięć listow, p. listów,
p. palców, p. parcic, p. parcica, p. percyc, p. perst, pięćpierst, pyencz parczicza,
zajęcza stopka),
Δ PIĘCIORNIK ROZPIERZCHŁOKWIATOWY P. thyrsiflora,
Δ PIĘCIORNIK ROZPOSTARTY P. decumbens,
Δ PIĘCIORNIK ROZŚCIELONY P. anglica (in. p. angielski),
Δ PIĘCIORNIK SIEDMIOLISTKOWY P. heptaphylla (in. p. czerwonawy; daw. głowienka
modra),
Δ PIĘCIORNIK SIWY P. inclinata (in. p. siny),
Δ PIĘCIORNIK SKALNY P. rupestris (in. p. kamienny),
Δ PIĘCIORNIK SREBRNY P. argentea (in. p. srebny, p. srebrzysto-biały, p. srebrzysty;
daw./lud. bliskawica, grzmot, paruszenik piąty, pięć perst srebrnik, p. p. srebrzysty,
poruszenik, srebrnik, s. srebrzysty, złotnik),
Δ PIĘCIORNIK ŚLĄSKI P. silesiaca,
Δ PIĘCIORNIK WĄSKOLISTKOWY P. tenuiloba,
Δ PIĘCIORNIK WCIĘTOLISTKOWY P. dissecta,
Δ PIĘCIORNIK WIMANNA P. wimanniana,
Δ PIĘCIORNIK WIOSENNY P. neumanniana,
Δ PIĘCIORNIK WYGŁADZONY P. impolita,
Δ PIĘCIORNIK WYPROSTOWANY P. recta (in. p. prosty; daw./lud. pięć perst prosty),
Δ PIĘCIORNIK ZŁOTY P. aurea (in. p. złotokwiatowy): Pięciornik złoty rośnie licznie na
halach powyżej granicy lasu, rzadziej można spotkać go na łąkach reglowych. FABISZ. Sudety
92.
1b. bot. <nazwa zadomowionego u nas gatunku rośliny z rodziny różowatych>:
Δ PIĘCIORNIK POŚREDNI P. intermedia.
1c. bot. <nazwa innych roślin>:
Δ PIĘCIORNIK BŁOTNY p. siedmiopalecznik błotny.
Δ PIĘCIORNIK GÓRSKI p. arnika górska.

PIĘCZYŁEK p. babka (zwyczajna).

PIĘĆ LISTOW, P. LISTÓW p. pięciornik (rozłogowy).

PIĘĆ PALCÓW p. pięciornik (kurze ziele).

PIĘĆ PALCÓW p. pięciornik (rozłogowy).

PIĘĆ PARCIC p. pięciornik (kurze ziele).

PIĘĆ PARCIC p. pięciornik (rozłogowy).

PIĘĆ PARCICA p. pięciornik (rozłogowy).

PIĘĆ PERCYC p. pięciornik (kurze ziele).

PIĘĆ PERCYC p. pięciornik (rozłogowy).

PIĘĆ PERST p. pięciornik (kurze ziele).

PIĘĆ PERST p. pięciornik (rozłogowy).

PIĘĆ PERST BIAŁY p. pięciornik (biały).

PIĘĆ PERST KURZE ZIELE p. pięciornik (kurze ziele).

PIĘĆ PERST PROSTY p. pięciornik (wyprostowany).

PIĘĆ PERST SREBRNIK p. pięciornik (srebrny).

PIĘĆ PERST SREBRZYSTY p. pięciornik (srebrny).

PIĘĆPERSET GĘSI p. pięciornik (gęsi).

PIĘĆPERST p. siedmiopalecznik błotny.

PIĘĆPERST GĘSI p. pięciornik (gęsi).

PIĘĆPERST POSPOLITY p. pięciornik (gęsi).

PIĘĆPERST ŻÓŁTY p. pięciornik (gęsi).

PIĘĆPIERST p. pięciornik (rozłogowy).

PIĘDZIK entom. <nazwa motyli z rodziny miernikowców Geometridae>:
Δ PIĘDZIK PRZEDZIMEK Operophtera brumata (daw. mrozówka, owocowiec, pędzik,
przedzimek, przedzimiak, wątlak),
Δ PIĘDZIK SIEWIERAK O. fagata.

PIĘGZA, PIĘGŻA daw. p. piegża (zwyczajna): My zaś jesteśmy jak owa ptaszyna, pięgza, co w sadzie (…) drobny szelest wszcyna. Zab. 1777. cyt. SD.

PIĘKNE ZIELE p. tojad (lisi).

PIĘKNOBARWNY rzad. <mający piękne barwy (daw. pięknobarwy)>

PIĘKNOBARWY p. pięknobarwny.

PIĘKNORÓG mikol. <nazwa grzybów z rodziny łzawnikowatych Dacryomycetaceae >:
Δ PIĘKNORÓG DWUPRZEGRODOWY Calocera furcata (in. p. trójprzegrodowy; daw.
goździeniec widlasty, pięknoróg widlasty),
Δ PIĘKNORÓG JĘZYKOWATY C. glossoides,
Δ PIĘKNORÓG NAJWIĘKSZY C. viscosa (daw. goździeniec lepki, pięknoróg lepki,
płaskosz lipki),
Δ PIĘKNORÓG SZYDŁOWATY C. cornea (daw. goździeniec bruzdowany, g. wiązkowy,
pięknoróg rogowaty).
Δ PIĘKNORÓG NAJWIĘKSZY C. viscosa (in. p. lepki; daw. goździeniec lepki, płaskosz
lipki)

PIĘKNOSKÓRNIK mikol. PIĘKNOSKÓRNIK MODRY <Terana caerulea, grzyb z rodziny korownicowatych Phanerachaetaceae (daw. korak błękitny, nalotek modry, powłocznik modry)>

PIĘKOSZ entom. <Drypta dentata, chrząszcz z rodziny biegaczowatych Carabidae>

PIĘTKA
1. zool. zwykle w lm piętki <u wydry: opuszki nadgarstkowe>: Tropy łap [wydry] są zaokrąglone,
jedynie odbiciaopuszek nadgarstkowych (piętek) nadają im bardziej wydłużony kształt. Odbicie
piętki przedniej łapy ma zaokrąglony kształt i widoczne jest w pewnej odległości od opuszek
międzypalcowych, natomiast odbicie pietki tylnej łapy jest bardziej masywne i zlewa się z
odciskiem opuszek międzypalcowych. R. Z. O. Wydra 56.
2. bot. <silnie skrócona łodyga cebuli>
3. łow. ∆ p. tropić w piętkę.

PIĘTRO bot. zwykle w lm piętra
1. PIĘTRA ROŚLINNOŚCI <jednostki geobotaniczne znajdujące się na określonych
wysokościach n.p.m., warunkowane występowaniem piętrowego układu stref klimatycznych
(in. p. klimatyczno- roślinne)>: Zmieniająca się wraz z wyniesieniem nad poziom morza
roślinność tworzy leżące ponad sobą pasy, które nazywamy piętrami roślinności. FABISZ.
Sudety 23.
Δ PIĘTRO NIŻOWE <strefa lasów niżowych, m. in. łęgów wiązowych i topolowo-
wierzbowych>
Δ PIĘTRO POGÓRZA <strefa m.in. lasów dębowo-grabowych>
Δ PIĘTRO REGLOWE (in. p. górskie)
Δ PIĘTRO REGLA DOLNEGO <strefa lasów bukowych>
Δ PIĘTRO REGLA GÓRNEGO <strefa borów świerkowych>
Δ PIĘTRO KOSODRZEWINY <strefa zarośli kosodrzewiny i ziołorośli> (in. p. kosówki, p.
subalpejskie): Krzew ten [kosodrzewina] rośnie tu masowo i tworzy własną krainę górską,
zwaną piętrem kosodrzewiny lub piętrem subalpejskim. FABISZ. Sudety 54.
Δ PIĘTRO HALNE (in. p. alpejskie) <strefa zwartych muraw wysokogórskich>
Δ PIĘTRO TURNIOWE (in. p. subniwalne) <strefa luźnych muraw wysokogórskich>
2. PIĘTRA LASU p. warstwy lasu: Mówisz o piętrach lasu, czyli o warstwach. W lesie występują
zwykle cztery piętra. (…) 1. piętro to warstwa, której nie widzimy, bo jest pod ziemią (…) 2.
piętro, tuż nad ziemią, to runo, warstwa zielna. (…) To trzecia warstwa – krzewiasta. A czwarte
– to warstwa drzewiasta. POD.-SIER. Las 33. /2x

PIJAK lud. mazow. p. życica (roczna): W jęczmieniu rośnie tak zwany pijak (Lolium temulum), który się z jęczmienia wyradza, a podobny jest raczej do owsa. KARŁ. SGP IV, 103.

PIJANICA p. borówka (bagienna): Za gajem olchowym i gęstwiną zbitych jedliniaków, za leśną łąką – gdzie teren obniżał się i przechodził w bagna, porosłe mchem, czerwoną żurawiną i siną pijanicą – mnożyły się od szeregu lat (…) wilki. KARP. Szlakiem 30. • Niebieskie jagody pijanic, duże jak gołębie jajka, dojrzewają w cieple powietrza przesyconego parą. Są orzeźwiające w smaku, ale dużo nie należy ich jeść, bo zakręci się w głowie, nie wie się zresztą, czy od nich czy od długiego wdychania aromatów [bahunu]. MIŁOSZ. Issa 214.

PIJANKA daw. p życica.

PIJAWA daw.(stpl.) <tęcza>: Za pomocą tęczy (pijawy) Bóg nabiera wodę z morza. KARŁ. SGP IV, 103.

PIJAWKA
1a. zool. zwykle w lm pijawki <podgromada zwierząt z typu pierścienic, obejumjąca drapieżne lub
pasożytnicze gatunki zaopatrzone w jedną lub dwie przyssawki>
1b. zool. <nazwa rodzimych gatunków pierścienic z podgromady pijawek Hirudinea (daw./lud.
pijawnica)>: Po ośmiu godzinach wyszedłem z ukrycia nie zaobserwowawszy nic ciekawego z
życia błotniaka, a za to z siedmioma napęczniałymi pijawkami na nogach. PUCH. Wśród trzcin
164.
Δ PIJAWKA KACZA Theromyzon tessulatum,
Δ PIJAWKA KOŃSKA Haemopis sanguisuga (in. p. wielożerna): Głębsze doły w strumyku
zamieszkiwały roje „końskich” pijawek. GOŹ. Kniej. 46.
Δ PIJAWKA LEKARSKA Hirudo medicinalis,
Δ PIJAWKA RYBIA Piscicola geometra,
Δ PIJAWKA ŻÓŁWIA Placobdella costata.
2. leśn. <pęd boczny wyrastający na pniu poniżej korony>: Dęby (…) pokrywają się łatwo
pijawkami, tj. gałązkami wyrastającymi na strzale, pijawki te wywołują zawsze ubytek przyrostu,
a nawet niekiedy usychanie wierzchołka. SOKOŁ. ST. Las. cyt. SD.
 

PIJAWNICA p. pijawka w zn. 1b.

PIK geogr. przestarz. <stromy szczyt górski; szczyt>