To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

IBIS ornit. IBIS KASZTANOWATY <Plegadis falcinellus, ptak z rodziny ibisowatych Threskiornithidae, do Polski zalatujący (in. i. europejski; daw./lud. kulik europejski)>: Ibis kasztanowaty nie gnieździ się w Polsce, a jedynie pojedyncze osobniki pochodzące z krajów położonych dalej na południu zalatują raz po raz. SOKOŁ. Ptaki II, 195.

IGIELNICA p. muchomor (szarawy).

IGIELNICZKA bot. <nazwa porostów z rodziny Gyalectaceae>:
Δ IGIELNICZKA CZERWONAWA Belonia russula,
Δ IGIELNICZKA MOCNA B. herculana,
Δ IGIELNICZKA WYBLAKŁA B. incarnata.

IGIELNIK p. tasznik (pospolity).

IGLICA
1a. bot. IGLICA POSPOLITA <Erodium cicutarium, rodzimy gatunek rośliny z rodziny
bodziszkowatych Geraniaceaea (in. bociany, iglica; daw./lud. bekasek, bekasek szaleniowy,
bociani nosek, bocianie noski, b. nosy, bociek, bodziaszek, bodziszek, b. bociani
nosek, czaplinosek, dziebrenosek, dz. pospolity, dziębrenosek, dziębronosek, dziobki,
grabelki, hrebelki drugie, igliczka, i. pospolita, nosek bekasi, ziembie noski, żórawi
nosek, żórawie nożki, żórawinosek, ż. pospolity)>

IGLICA p. wilżyna (bezbronna).

IGLICA p. wilżyna (ciernista).

IGLICA entom. IGLICA MAŁA <Nehalennia speciosa, gatunek ważki z rodziny łątkowatych Coenagrionidae>

IGLICZEK mollus. <nazwa rodzimych gatunków ślimaków z rodziny igliczkowatych Aciculidae>:
Δ IGLICZEK KARPACKI Acicula parcelineata ,
Δ IGLICZEK LŚNIĄCY Platyla polita (daw. iglicznik, ostrak).

IGLICZKA, I. POSPOLITA p. iglica (pospolita).

IGLICZNIA ichtiol. <Syngnathus typhle, rodzimy gatunek ryby morskiej z rodziny igliczniowatych Syngnathidae>

IGLICZNIK daw. p. igliczek (lśniący).

IGLINA p. świerk (pospolity).

IGŁÓWKA mikol. IGŁÓWKA BRĄZOWAWA <Heyderia abietis, grzyb workowy z rodziny Helotiaceae >

IKAWIEC daw. p. jer w zn. 1a.

ILAM daw. p. wiąz (szypułkowy).

ILEM daw. p. wiąz (szypułkowy).

ILENI TRUT p. sierpik (barwierski).

ILIM, ILIMEK daw. p. wiąz (szypułkowy).

ILM, ILMA daw. p. wiąz, p. wiąz (pospolity), p. wiąz (szypułkowy).

ILMAK daw. p. wiąz (szypułkowy).

ILMICZKA, ILMOWA, ILMÓWKA daw. p. wiązówka (błotna).

ILMINA, ILMOWE DRZEWO, ILMOWNA daw. p. wiąz (szypułkowy).

IŁA lud. jarosł. p. wierzba (iwa).

IŁM p. wiąz (szypułkowy).

IMAGO entom. <u owadów: postać dorosła (in. owad dorosły, o. doskonały)>

IMIELA p. jemioła (pospolita).

IMIELA lud. p. jemioła pospolita (jodłowa).

IMIELEUS lud. małopol. p. jemiołuszka.

IMIELUS lud. żyw. p. jemiołuszka.

IMIOLZA p. topola (czarna).

IMIÔŁA gw. żyw. p. jemioła (pospolita).

IMIOŁA p. jemioła (pospolita).

IMOLZA daw. p. topola (czarna).

INDICZKA p. krzyżownica (zwyczajna).

INDOR p. czubajka (kania).

INDUZJUM p. zawijka.

INDYCZKA p. smardz (stożkowaty).

INDYCZKA p. krzyżownica (zwyczajna).

INDYK p. czubajka (kania).

INDYKATOR bot. zool. <wskaźnik, element, często gatunek, którego obecność lub specyficzne cechy świadczą o jakiejś cesze środowiska; por. rośliny wskaźnikowe>

INNOPOREK DWUWARSTWOWY p. różnoporek (dwuwarstwowy).

INSEKTUM daw.(stpl.) <owad>

INTERSTYCJAL <wody wypełniające przestrzenie między ziarnami piasku i żwiru>

INZIORO daw.(stpl.) lud. wlkp. <jezioro>

IR p. jer w zn 1a.

IR lud. małopol. wileń. p. jerzyk (zwyczajny).

IRGA
1a. bot. <nazwa rodzimych gatunków krzewów z rodziny różowatych Rosaceae>:
Δ IRGA CZARNA Cotoneaster niger,
Δ IRGA KUTNEROWATA C. tomentosus (in. i. owłosiona),
Δ IRGA POSPOLITA C. integerrimus (in. i. zwisła, i. zwyczajna).
1b. bot. <nazwa zadomowionych u nas gatunków drzew z rodziny różowatych>:
Δ IRGA BŁYSZCZĄCA C. lucidus.

IRGOGOŁ daw. p. gąsiorek.

IRGOŁ daw. p. gąsiorek.

IRYZACJA <mienienie się barwami tęczy, tęczowa gra barw – zjawisko optyczne polegające na owstawaniu tęczowych barw w wyniku interferencji światła białego odbitego od przezroczystych lub półprzezroczystych ciał, np. na skrzydłach mieniaków (in. tęczowanie)>

IRZĄB lud. p. jarząb (pospolity).

IRZYK daw. p. jerzyk (zwyczajny).

ISIORNIK p. wywłócznik (okółkowy).

ISKARKA p. goździk (kartuzek).

ISKIERKI daw. p. aster (gawędka): Iskierki, gwiazdeczki, ziele dymieniczne, gawęda; kwiaty jego ciemnej nocy lśnią się jak iskierki. SYRENIUSZ cyt SL

ISKRZYK entom. <Phausis splendidula, nazwa chrząszcza z rodziny świetlikowatych Lampyridae; jeden z „robaczków świętojańskich” (daw. okieńczak, przezrocz)>

ISPINA daw.(stpl.) <wiklina, giętkie gałązki>

ISPÓWKA daw. p. sieweczka (obrożna).

IWA gw. ostródz.-warm.-mazur. <krzewiasty gatunek wierzby>

  • 1
  • 2

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry