Grzegorz Bobrowicz

BŁOTNIAK
1a. ornit. <nazwa ptaków z rodziny jastrzębiowatych Accipitridae>: Błotniaki
odznaczają się stosunkowo smukłymi kształtami, zwłaszcza mają dość długie nogi i skrzydła.
Lot ich jest chwiejny. Pod niektórymi względami przypominają sowy, gdyż dokoła oczu
zaznacza się wyraźna szlara, jak u żadnych innych dziennych ptaków drapieżnych. SOKOŁ.
Ptaki II, 107. Czym w krajobrazie podmiejskich pół wrony i gawrony, a w pejzażu nadmorskim
mewy, tym w panoramie wielkich bagien są błotniaki. (…) Wiosenny pejzaż bagien tworzą
przede wszystkim kępy turzyc, trzciny, rachityczne drzewka oraz sylwetki myszkujących
błotniaków. KŁOS. G.S.T. Ptaki 147.
Δ BŁOTNIAK ŁĄKOWY Circus pygargus, w Polsce lęgowy, przelotny, wyjątkowo zimujący (in.
b. łączny, b. motak, b. ołowiasty, b. popielaty; daw./lud. motak, pilich łąkowy, sokoł
błotniak popielaty, s. łąkowiec, s. ołowiasty, sokół popielaty): Błotniak łąkowy gnieździ
się na ziemi na rozległych podmokłych łąkach i polach uprawnych. STAW. Ptaki 13. •
Błotniak popielaty zamieszkuje nie meliorowane i dobrze nawodnione łąki. Dlatego równie
często i trafnie bywa też nazywany błotniakiem łąkowym. KŁOS. G.S.T. Ptaki 147. •
Błotniak popielaty jest najsłabszy i najdrobniejszy ze wszystkich błotniaków. Skrzydła ma
długie i wąskie, nogi cienkie i delikatne. Poluje na myszy, żaby i młode ptaki, jest mniej
drapieżny niż błotniak zbożowy, a równocześnie bardziej towarzyski. W południowej
Europie gnieździ się często kilka par w zupełnej zgodzie nad jednym bagnem. SOKOŁ. Ptaki
II, 113. • Błotniak popielaty zamieszkuje nie meliorowane i dobrze nawodnione łąki. Dlatego
równie często i trafnie bywa też nazywany błotniakiem łąkowym. KŁOS. G.S.T. Ptaki 147.
Δ BŁOTNIAK STAWOWY C. aeruginosus, w Polsce lęgowy, przelotny, wyjątkowo zimujący (in.
błotniak, b. błotny, b. jeziorny, b. pochop, b. trzciny, b. wodny; daw./lud. jastrząb
błotniak stawowy, j. jeziorny, j. pospolity, j. stawowy, j. trzciniak, kania mała, kaniuk,
kobuz zwyczajny, myszołowiec, pochop, sokoł błotniak, s. b. błotny, s. jastrząb
pospolity, s. wodny, sokół błotnik, s. błotny, s. wodny, s. żabojad, trzcinnik): Ptak
przeleciał dużym łukiem nad trzcinami i zapadł przede mną nie dalej jak na dziesięć metrów.
Za chwilę wyleciał z powrotem – był to błotniak stawowy. PUCH. Wśród trzcin 164. •
Ubarwienie błotniaka stawowego jest bardzo zmienne i zależne od płci, wieku i pory roku.
Ostre trzciny tak ścierają pióra, a mgły unoszące się nad bagnami do tego stopnia niszczą
barwnik, że nieraz trudno uwierzyć, iż ptak obserwowany w jesieni jest tym samym
osobnikiem, którego widzieliśmy na wiosnę. SOKOŁ. Ptaki II, 110. • Gdy w końcu marca
puszczą lody i wśród zeschłych trzcin zaczynają ruszać się pierwsze żaby, pojawia się nad
bagnem błotniak stawowy. SOKOŁ. Ptaki II, 110.
Δ BŁOTNIAK STEPOWY C. macrourus, w Polsce przelotny i wyjątkowo zimujący (in. b.
biały, b. blady): Błotniak biały jest gatunkiem stepowym, gnieżdżącym się nad Morzem
Czarnym, a jego zasięg począwszy od Rumunii dochodzi na wschód do środkowej Azji. Do
Polski przylatuje czasami ze wschodu, należy jednak do rzadkości. SOKOŁ. Ptaki II, 114.
Samiec błotniaka stepowego jest najjaśniejszy spośród samców wszystkich błotniaków, a
biały ton przechodzi z piersi aż na szyję i głowę. SOKOŁ. Ptaki II, 115.
Δ BŁOTNIAK ZBOŻOWY C. cyaneus, w Polsce lęgowy, przelotny i zimujący (in. b. błękitny;
daw./lud. białorzyt, błękitny jastrząb, kania biała, kobuz zwyczajny, pilica, pilich,
siniak, sokół błękitny, s. ołowiasty, s. siniak, s. zbożowiec): Samiec błotniak
zbożowego przypomina kolorem mewę, a jego jasne upierzenie przykuwa uwagę, toteż lud
wiejski zna ten gatunek doskonale pod nazwą „białego jastrzębia”. SOKOŁ. Ptaki II, 111. •
Błotniak zbożowy ma ze wszystkich błotniaków najlepiej wykształconą szlarę, która
upodabnia go do sów. Nie jest jednak ona dowowem pokrewieństwa z sowami, a jedynie
wynikiem równoległego rozwoju. Gatunek ten podobnie jak sowy uprawia polowanie
najchętniej o zmiechrzu, zatem wcześnie rano albo wieczorem. Za dnia wypoczywa, a gdy się
tworzą odpowiednie ciepłe prądy powietrza, szybuje w przestworzach. SOKOŁ. Ptaki II, 112.
1b. ornit. daw. <ptak żyjący na błotach, w pobliżu wód>