„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej
Zakres tematyczny Słownika:
Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.
Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł
Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej
RÓŻYCZKA PANNY MARYI p. krwiściąg (lekarski).
RÓŻYCZKOPRĄTNIK bot. <nazwa mchów z rodziny prątnikowatych Bryaceae>:
Δ RÓŻYCZKOPRĄTNIK KANADYJSKI Rhodobryum ontariense,
Δ RÓŻYCZKOPRĄTNIK POSPOLITY Rh. roseum.
RÓŻYNIEC p. różeniec górski.
RSIOK p. świerk (pospolity).
RUBRECHT p. bodziszek (cuchnący).
RUCHLE p. piestrak (jadalny).
RUCHLE p. trufla (letnia).
RUCHÓWKA PAWICA p. pawica (grabówka).
RUCICA DRUGA p. komonica (zwyczajna).
RUCICA PIERWSZA gw. grodz. p. p. lucerna (sierpowata).
RUCICA TRZECIA p. lucerna (nerkowata).
RUCZAJNIK entom. <nazwa chrząszczy z rodziny pływakowatych Dytiscidae>:
Δ RUCZAJNIKPOSPOLITY Agabus bipustulatus.
RUDAWKA daw. p. pierwiosnek (zwyczajny).
RUDBEKIA bot. RUDBEKIA NAGA<Rudbeckia lacinata, zadomowiony u nas gatunek rośliny z rodziny złożonych Asteraceae (in. rotacznica, r. naga, roztocznica naga, rudbekia postrzępiona, r. sieczna, r. strzepiasta; daw./lud. odolan, turoń>
RUDEK daw. p. rudzik (zwyczajny).
RUDELEC p. borowik (szatański).
RUDNICA p. kuprówka (rudnica).
RUDOCHWAST, RUDOCHWOST, RUDOCHWOŚCIK, RUDOCHWOSTEK daw. p. pleszka (zwyczajna).
RUDOGŁÓWKA p. dzierzba (rudogłowa).
RUDOGON, R. OGRODOWY p. pleszka (zwyczajna).
RUDOGON, R. DOMOWY, R. KOPCIUSZKA daw. p. kopciuszek (zwyczajny).
RUDOGON RUDOPIERŚ daw. p. rudzik (zwyczajny).
RUDOGONEK daw. p. pleszka (zwyczajna).
RUDOGONEK DOMOWY daw. p. kopciuszek (zwyczajny).
RUDONÓG daw. p. kobczyk zwyczajny.
RUDOPSTRĄG daw. p. głowacica.
RUDZIEC bot. RUDZIEC CZARNY <Tremolecia atrata, porost z rodziny Hymeneliaceae (in. krążniczka Dicksona)>
RUDZIELEC p. mleczaj (rudy).
RUDZIK
1a. ornit. RUDZIK ZWYCZAJNY <Erithacus rubecula, ptak z rodziny muchołówek Muscicapidae,
w Polsce lęgowy, przelotny i zimujący (in. rudzik, r. rudopierś, raszka; daw./lud. czerwienka,
czerwonogardł, gajówka rudopierś, g. rudzik, gil, ludarka, l. rudzik, owadożer
czerwonogardł, piegża malinówka, pliszka czerwonogardł, pokrzewka malinówka, p.
raszka, p. rdzawogarlista, popek, reszka, rudek, rudogon rudopierś, słowik rudzik,
włodarka)>
1b. ornit. daw. <nazwa innych ptaków>:
Δ RUDZIK, R. BIAŁOBRWISTY p. pokląskwa w zn 1a.
Δ RUDZIK CZARNOGARDLISTY p. kląskawka (zwyczajna).
Δ RUDZIK SIWY p. białorzytka (zwyczajna).
RUKIEW
1a. bot. <nazwa roślin z rodziny krzyżowych Brassicaceae>:
Δ RUKIEW DROBNOLISTNA Nasturtium microphyllum, gatunek u nas prawdopodobnie
zadomowiony,
Δ RUKIEW WODNA N. officinale, gatunek rodzimy (in. r. lekarska, r. pospolita, r.
potokowa, r. rzeżucha wodna, r. rzeżuchowa, r. rzeżuchowata, r. warzywna; daw./lud.
potocznik pospolity, przymiotnik, rzepicha wodna, rzerucha, rzerzucha, rzeżucha, rz.
lekarska, rz. wodna, rzeżycha, sałata dzika, s. wodna, wloszka rzezucha, wodna
rzerzucha, w. rzezucha, żerucha, żerzucha).
1b. bot. <nazwa innych roślin>:
Δ RUKIEW p. rezeda (żółta).
Δ RUKIEW p. stulisz (lekarski).
Δ RUKIEW BŁOTNA p. rzepicha (błotna).
Δ RUKIEW CHŁOPSKA p. tobołki (polne).
Δ RUKIEW HISZPAŃSKA p. rezeda (żółta).
Δ RUKIEW LEŚNA p. rzepicha (leśna).
Δ RUKIEW ZIEMNOWODNA p. rzepicha (ziemnowodna).
RUKIEWNIK bot. RUKIEWNIK WSCHODNI <Bunias orientalis, zadomowiony u nas gatunek rośliny z rodziny krzyżówe Brassicaceae (in. r. polny, r. pospolity)>
RUKWIEL bot. RUKWIEL NADMORSKA <Cacile maritima, rodzimy gatunek rośliny z rodziny krzyżowych Brassicaceae (in. dziobak nadmorski, rukwiel; daw./lud. morska gorczyca, rzeżucha morska).
RUKWIŚLAD bot. RUKWIŚLAD FRANCUSKI <Erucastrum gallicum, zadomowiony u nas gatunek rośliny z rodziny krzyżowych Brassicaceae>
RULIK mikol. <nazwa śluzowców Myxomycetes>:
Δ RULIK CIEMNY Lycogala exiguum,
Δ RULIK GRONIASTY L. epidendrum,
Δ RULIK STOŻKOWATY L. conicum.
RUMEN p. rumianek (pospolity).
RUMIAN
1a. bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny złożonych Asteraceae (daw./lud. śmiardło)>:
Δ RUMIAN ŻÓŁTY Anthemis tinctoria (in. r. barwierski; daw./lud. dzieżnik, hajnik, hejnik,
psi rumianek, rumian fałszywy, r. farbierski, r. leczniczy, rumianek farbierski, wołowe
oko, złota bylica),
1b. bot. <nazwa zadomowionych u nas gatunków roślin z rodziny złożonych>:
Δ RUMIAN POLNY A. arvensis (daw./lud. dziki rumianek, kokoska, kokoski, kokoszka,
przyrumien, psi rumianek, psy rumien, rumian, rumian wołowe oko, rumianek psi,
wołowe oko, zajęcznik),
Δ RUMIAN PSI A. cotula (in. cuchnący rumianek, psi koper, świńska stokrotka; daw./lud.
psi rumień, sobacze ziele): Rumian psi (…) znany jest z nieprzyjemnego zapachu. W krajach
anglosaskich przylgnęły do niego nazwy „cuchnący rumianek” czy „świńska stokrotka”. Jego
liście przypominają liście kopru włoskiego stąd nazwa „psi koper”. ANIOŁ-SZCZĘŚ. Archeofity
45.
Δ RUMIAN RUSKI A. ruthenica.
1c. bot. <nazwa innej rośliny>:
Δ RUMIAN p. rumianek (pospolity).
RUMIANEC, RUMIANECZEK lud. p. rumianek (pospolity).
RUMIANEK
1a. bot. <nazwa zadomowionych u nas gatunków roślin z rodziny złożonych Asteraceae>:
Δ RUMIANEK BEZPROMIENIOWY Chamomilla suaveolens (in. r. aromatyczny, r. drobny, r.
mały, r. ubogi, r. zimny; daw./lud. psi rumianek),
Δ RUMIANEK POSPOLITY Ch. recutita (in. rumianek, r. apteczny, r. drobny, r. lekarski, r.
pachnący, r. polny, r, prawdziwy, r. zwyczajny, r. zwykły; daw./lud. kamelka, kamelki,
kamila, macierza, marona, maruna, maruna rumianek, marunka, marzana pospolita,
matecznik, ramaszek, roman, romien, ronek, ronienka, rumen, rumian, rumianec,
rumianeczek, rumianek prôwdziwy, rumianik, rumiąnek, rumien, rumienek, rumień,
rumijan, runek, runek mały, rymionek): Rumianek jest jedną z najdłużej stosowanych w lecznictwie roślin,
wspominaną już przez Pliniusza w I w. p.n.e. ANIOŁ-SZCZĘŚ. Archeofity 87.
1b. bot. <nazwa innych roślin>:
Δ RUMIANEK BEZWONNY p. maruna (nadmorska).
Δ RUMIANEK FARBIERSKI p. rumian (żółty).
Δ RUMIANEK MORSKI p. maruna (nadmorska).
Δ RUMIANEK PSI p. rumian (polny).
RUMIANIK, RUMIĄNEK, RUMIEN, RUMIENEK lud. p. rumianek (pospolity).
RUMIENIACZEK CZARNIAWY p. dzwonkówka (czarniawa).
RUMIENIACZEK FIOŁKOWY p. dzwonkówka (fioletowawa).
RUMIENIACZEK JEDWABISTY p. dzwonkówka (jedwabista).
RUMIENIAK mikol. <nazwa grzybów z rodziny dzwonkówkowatych Entolomataceae>:
Δ RUMIENIAK BIAŁAWY Rhodocybe fallax,
Δ RUMIENIAK BIAŁOBRZEGI Rh. obscura,
Δ RUMIENIAK CZERNIEJĄCY Rh. mundula (daw. r. sadówka),
Δ RUMIENIAK CZERWONAWY Rh. nitellina,
Δ RUMIENIAK GROMADNY Rh. gemina,
Δ RUMIENIAK PĘPÓWKOWATY Rh. hirneola,
Δ RUMIENIAK PIASKOWY Rh. caelata,
Δ RUMIENIAK RZODKIEWKOWATY Rh. parilis,
Δ RUMIENIAK ŻÓŁTOBRĄZOWY Rh. popinalis.
RUMIENIAK CIENISTY p. drobnołuszczak (czarnożyłkowy).
RUMIENIAK CZARNIAWY p. dzwonkówka (czarniawa).
RUMIENIAK JASKRAWY p. drobnołuszczak (żółtawy).
RUMIENIAK JELENI p. drobnołuszczak (jeleni).
RUMIENIAK OGNISTY p. drobnołuszczak (żółtawy).
RUMIENIAK PODSADKA p. bruzdniczek (największy).
RUMIENIAK ZŁOTAWY p. drobnołuszczak (żółtooliwkowy).
RUMIENICA p. płoć w zn. 1a.
RUMIEŃ, RUMIJAN daw./lud. p. rumianek (pospolity).
RUNEK, RUNEK MAŁY gw. podh. p. rumianek (pospolity).
RUNEK gw. podh. p. jastrun (właściwy).
RUNEK BIAŁY WIELKI p. jastrun (właściwy).
RUNKO, R. GÓRALSKIE p. jastrun (właściwy).
RUNO łow. <sierść muflona>: Suknia, czyli kożuch, jest w lecie gliniastoczerwona, w zimie kasztanowatobrązowa, o krótkiej sierści zwanej runem. HOPPE Język 54.
Najnowsze komentarze