To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

LESZCZOWIEC daw. p. oszynda leszczynowiec.

LESZCZYK daw. p. krąp.

LESZCZYNA
1. bot. LESZCZYNA POSPOLITA bot. <Corylus avellana, rodzimy gatunek krzewu z rodziny
leszczynowatych Corylaceae (in. leszczyna, orzech laskowy; daw./lud. baty, bicze, laska, laska
leśna, laskowi orzech, laskowiec, laskowy orzech, laszczyna, lescyna, lesczina, leszczka,
leszczyneczka, leszczyneńka, leszczynia, leszka, leucyna, liska, liszka, loska, lyscyna,
lyska, łuszczak, łuszczeniec, mysiarka, myszyna, oryszyna, orzech, orzechy, orzeszki,
orzeszy, orzeszyca, orzeszyna, świstun)>
2. <lasek, gaik leszczynowy>

LESZCZYNECZKA gw. ostródz.-warm.-mazur., sand. p. leszczyna (pospolita).

LESZCZYNEŃKA gw. p. leszczyna (pospolita).

LESZCZYNIA gw. wlkp. p. leszczyna (pospolita).

LESZCZYNOWIEC daw. p. oszynda leszczynowiec.

LESZCZYNOWY ZAJĄC p. piaskowiec (kasztanowaty).

LESZKA p. leszczyna (pospolita).

LEŚLIK p. wiązówka (bulwkowata).

LEŚNA KOKOSZ lud. pisk. p. kuropatwa (zwyczajna).

LEŚNA MELISA p. miodownik (melisowaty).

LEŚNA PAPROĆ p. nerecznica (samcza).

LEŚNE PROSO p. prosownica rozpierzchła.

LEŚNIACZEK daw. p. lerka.

LEŚNIAK bot. <nazwa mchów z rodziny gajnikowatych Hylocomiaceae>:
Δ LEŚNIAK CIENISTY Hylocomiastrum umbratum,
Δ LEŚNIAK PIRENEJSKI H. pyrenaicum.

LEŚNICTWO <dział gospodarki narodowej oparty na racjonalnym wykorzystywaniu zasobów lesnych>

LEŚNICZEK
1. ornit. <nazwa ptaków>:
Δ daw. p. gajówka w zn. 1a.
Δ lud. wileń. p. zięba (zwyczajna).
2. zool. <Stemonyphantes lineatus, pająk z rodziny osnuwikowatych Linyphiidae>
3. entom. daw. p. trzyszcz (leśny).

LEŚNIEC daw.(stpl.)
1. <zarastać lasem>
2. <dziczeć>

LEŚNIK
1. entom. <nazwa owadów>:
Δ p. żuk (leśny).
Δ LEŚNIK OSINIEC, L. OSINOWIEC daw. p. pokłonnik (osinowiec): Ogromny leśnik
osiniec, jeden z największych naszych motyli. DYAK. Las 113.
Δ LEŚNIK WRÓŻ p. pokłonnik (kamilla).
2. mikol. p. krowiak (podwinięty).

LEŚNY BEZ lud. bus. p. bez (czarny).

LEŚNY BURAK p. szczaw (tępolistny).

LEŚNY BURAK p. szczaw (alpejski).

LEŚNY GOŁĄB daw. p. grzywacz w zn. 1a.

LEŚNY GOŁĄB daw. p. siniak w zn. 1a.

LEŚNY GROCH p. groszek (wiosenny).

LEŚNY KOPR daw. p. gorycz (błotny).

LEŚNY NARDUS daw. p. kopytnik (pospolity).

LEŚNY OPICH daw. p. jaskier (wielki).

LEŚNY ŻYDEK lud. p. mazurek w zn. 1.

LETEWNICZKA gw. kaszub. p. biedronka.

LEUCYNA gw. radom.pilic. p. leszczyna (pospolita).

LEWANDOWY KWIÔT gw. żyw. p. gwiazdnica (trawiasta).

LEWIAK p. kolczak (obłączasty).

LEWINA lud. iłż. krasnost. p. wierzba (iwa).

LEWUCH p. gąska (niekształtna).

LEWY p. podgrzybek (brunatny).

LĘDZIAJ p. groszek (łąkowy).

LĘDZIAN p. wyka (siewna).

LĘDŹWIAN p. groszek.

LĘDŹWIAN p. groszek (łąkowy).

LĘDŹWIAN BŁOTNY p. groszek (błotny).

LĘDŹWIAN BULWIASTY, L. PERCZAK p. groszek (bulwiasty).

LĘDŹWIAN CZERNIEJĄCY p. groszek (czerniejący).

LĘDŹWIAN LEŚNY p. groszek (leśny).

LĘDŹWIAN WIOSENNY p. groszek (wiosenny): Przez słodką i żyzna próchnicę przedzierają się na świat Boży zioła przeróżne i trawy – paprocie, marzanki wonne, miodunki zawilce barwne, lędźwiany wiosenne. OSSEN. Puszcze 154.

LĘDŹWIAN ŻÓŁTY p. groszek (łąkowy).

LĘDŹWIEC p. wyka (ptasia).

LĘGŻAN p. wyka (siewna).

LGNISTY daw.(stpl.) <bagnisty, błotny>

LIANA bot. zwykle w lm liany <zdrewniałe pnącza>

LICHENOLOGIA bot. <nauka o porostach>

LICYNA, L. PŁOTOWA p. kolcowój pospolity.

LICZNIK daw. p. kolcowój (pospolity).

LICZNOKWIAT p. kokoryczka (wielokwiatowa) oraz p. konwalia (majowa).

LICZYDŁO
1a. bot. LICZYDŁO GÓRSKIE <Streptopus amplexifolius, rodzimy gatunek rośliny z rodziny
liliowatych Liliaceae (in. liczydło, l. babia jagoda; daw./lud. babia jagoda, lecznik
krzywoszypułkowy, l. właściwy, podlistnik właściwy)>: Pokrojem swym liczydło
przypomina pospolite na niżu kokoryczki, z którymi spokrewnione jest (…) Jesienią, gdy z
łukowato wygiętych łodyg, pokrytych zwarzonymi już pierwszym mrozem liśćmi, zwisają liczne
jeszcze czerwone koraliki owoców, rośliny te rzeczywiście przypominają struny liczydła.
FABISZ. Sudety 138.
1b. bot. <nazwa innych roślin>:
Δ LICZYDŁO p. kokoryczka (wielokwiatowa).
Δ LICZYDŁO p. kokoryczka (wonna).
Δ LICZYDŁO BABIKRÓWKA p. kokoryczka (wonna).

LIGAWICA daw.(stpl.) <trzęsawisko, topielisko; p. też bobrzysko>

LIGUST p. ligustr pospolity.

LIGUSTER p. kolcowój pospolity.

LIGUSTER p. ligustr pospolity.

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry