To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

BEZ
1a. bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny przewiertniowatych Caprifoliaceae (daw./lud.
bes, besz, dziki bez)>:
Δ BEZ CZARNY Sambucus nigra (in. bez, b. apteczny, b. aptekarski, b. biały, b. czarny, b.
dziki, b. lekarski, b. pospolity, b. psi, b. śmierdzący, bzowina, czarny bez, dziki bez, dz.
b. czarny; daw./lud. baranie jaja, baźnik, bes, besk, best, b. pachnący, bestek, biały best,
biały bez, buzina, bziak, bzica, bzina, b. czarna, bziniak, bzowki, chebza, cheps,
cholunder, chybzina, côrny bez, czarny best, flider, gołębia pokrzywa, hebz, holunder,
hyczka, hyćka, kalinka, kaszka, kićka, kocierbina, leśny bez, olender, olonder, prawy
bez, psi best, p. bez, pukwa, smrodynia, smrodzina, suk, śmieciuszek, świętojanny
best, trzemcha, turecki bez, turski bez, wilcze jagody),
Δ BEZ HEBD S. ebulus (in. b. chebd, b. hebd, b. karłowy, b. leśny, b. niski, b. zielny, b.
zielony, dziki bez hebd; daw./lud. bazdyk, bazhyk, baźnik, besz, bzina, carowne zieli,
chabie, chabina, chabłuza, chabuz, chabuzie, chabuź, chabzie, chabzina, chałabuz,
chebd, chebdzie, chebzina, chept, habzie, habzina, hapta, hebd, hebz, hebzina, hebź,
hepd, hept, hybda, uroce ziele, u. zieli),
Δ BEZ KORALOWY S. racemosa (in. bez, b. czerwony, b. górny, b. gronisty, b. jeleni, b.
koralkowy, b. koralowiec, b. leśny, b. wodny, dziki bez, dz. b. koralowy; daw./lud. besk,
best, biały bez, bziak, bzica, bziniak, bzowina, b. koralowa, chebdziak, chebzina,
chebźniak, cyrwôny bez, habiśniak, habrzyniak, habziniak, hebdziak, hebdziok,
hebzniak, hebdźniak, hebździak, hebźniak, hebźniok, kalina, kalinka, rybina).
1b. bot. daw./lud. <nazwa innych roślin>:
Δ BEZ, B. LILAK, B. ŁOGRODOWY, B. PACHNĄCY, B. POSPOLITY, B.
POWSZECHNY, B. TURECKI, B. WŁOSKI, B. W. POSPOLITY, B. ZWYCZAJNY p.
lilak pospolity.
Δ BEZ GÓRSKI gw. podh. p. wawrzynek (wilczełyko).

BIAŁY BEZ lud. p. bez (czarny) oraz lud. puław. p. bez (koralowy).

BIAŁY BEZ lud. kościer. p. czeremcha (zwyczajna).

CÔRNY BEZ gw. żyw. p. bez (czarny).

CYRWÔNY BEZ gw. żyw. p. bez (koralowy).

CZARNY BEZ p. bez (czarny).

DZIKI BEZ p. bez.

DZIKI BEZ p. wawrzynek (wilczełyko).

DZIKI BEZ lud. byt. p. czeremcha (zwyczajna).

DZIKI BEZ, DZ. B. CZARNY p. bez (czarny).

DZIKI BEZ, DZ. B KORALOWY lud. p. bez (koralowy).

JASNY BEZ lud. sieradz. p. lilak pospolity.

LEŚNY BEZ lud. bus. p. bez (czarny).

PRAWY BEZ lud. lubl. p. bez (czarny).

PSI BEZ lud. kiel. p. bez (czarny).

TURECKI BEZ lud. sulech. p. bez (czarny).

TURSKI BEZ lud. złot. p. bez (czarny).

  • 1

© Copyright 1990-2025 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry