To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

LIGUSTR
1a. bot. LIGUSTR POSPOLITY <Ligustrum vulgare, prawdopodobnie zadomowiony u nas
gatunek krzewu z rodziny oliwkowatych Oleaceae (in. ligustr, l. ptasia żob; daw./lud. dereń
pospolity, jaśnik, kocierpka, kocierpka ptasia żub, ligust, liguster, ptasia żob, świdwa,
świdwina, świdzina, trzmiel)>
1a. bot. <nazwa innej rośłiny>:
Δ LIGUSTR p. kolcowój pospolity.

LIJK lud. kaszub. p. lelek (kozodój).

LIJON lud. myśl. p. klon w zn. 1a.

LIK lud. kaszub. p. lelek (kozodój).

LILAC, LILACH daw. p. lilak pospolity.

LILAK bot. LILAK POSPOLITY <Syringa vulgaris, zadomowiony u nas gatunek krzewu z rodziny oliwkowatych Oleaceae (in. bez, b. dubeltowy, b. lilak, b. łogrodowy, b. pachnący, b. pospolity, b. powszechny, b. siwasy, b. turecki, b. włoski, b. w. pospolity, b. zwyczajny, lilak, l. pospolity, l. turecki, l. zwyczajny; daw./lud. besk, best, chebzi, cheps, czerwony best, flider, holunder, holynder, jasny bez, jaśmin persjański, lilac, liliach, liliowy best, liliowy bez, modry best, olender, orgowan, orgowina, piszczalnik, siringa, syrynga)>

LILIA
1a. bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny liliowatych Liliaceae>:
Δ LILIA BULWKOWATA Lilium bulbiferum (in. l. bulwkowa, l. żółta, l. ż. polna; daw./lud.
lelija, leluja, lilium),
Δ LILIA ZŁOTOGŁÓW L. martagon (in. l. oranżeryjna, l. polna, l. zawojek; daw./lud.
bociec, króllilia, leluja, lilja maśleszka, maleszka, maslek, maszlosz, maśleska,
maśleszka, maślosz, terk, turek, zawojec, zawojek, z. król lilija, zawojnik plamisty,
złotogłôw, złotogłów),
1b. bot. <nazwa innych roślin>:
Δ LILIA p. kielisznik (zaroślowy).
Δ LILIA LEŚNA p. konwalia (majowa).
Δ LILIA LEŚNA p. pajęcznica (gałęzista).
Δ LILIA PADOLNA p. konwalia (majowa).
Δ LILIA PŁOTOWA p. kielisznik (zaroślowy).
Δ LILIA PODOBNA p. konwalia (majowa).
Δ LILIA WODNA p. grzybienie (białe).
Δ LILIA WODNA p. żabiściek pływający.
Δ LILIA WODNA MNIEJSZA p. żabiściek pływający.
Δ LILIA WODNA ŻÓŁTA p. grążel (żółty).
Δ LILIA ŻÓŁTA p. kosaciec (żółty).

LILIE WODNE p. grzybienie (białe).

LILIE WODNE BIAŁE p. grzybienie (białe).

LILIJA gw. podh. p. dzwonek.

LILIJKA
1a. bot. LILIJKA ALPEJSKA <Lloydia serotina, rodzimy gatunek rośliny z rodziny liliowatych
Liliaceae>
1b. bot. <nazwa innej rośliny>:
Δ LILIJKA daw. p. konwalia (majowa).

LILIOWY BEST, LILIOWY BEZ lud. p. lilak pospolity.

LILIUM p. lilia (bulwkowata).

LILJA WODNA p. grzybienie (białe).

LILJA MAŚLESZKA p. lilia (złotogłów).

LIM, LIMAK p. wiąz (szypułkowy): Na grząskich siedliskach rozpiera się na szczudłach przyporowych korzeni wiąz szypułkowy, czyli limak. MYCZ. Puszcz 11.

LIMAPONCJA p. wypławczak garbaty.

LIMBA, L. EUROPEJSKA p. sosna (limba): W Tatrach na pograniczu górnym świerkowego boru zachowały się reliktowe, polodowcowe skupiska (…) rodzimej naszej sosny – limby. (…) Wrasta w jałowe szczeliny skalne, rozsadza je korzeniami, żywi górskie zwierzęta i ptaki swoimi nasionami. MYCZ. Puszcz 18. Smaczne i pożywne nasiona limby, w nieliczne nasienne lata tego osobliwego drzewa, przenoszone są przez jednego z siewców limby – orzechówkę. MYCZ. Puszcz 30.

LIMBOWE DRZEWO gw. podh. p. sosna (limba).

LIMNAL <strefa jeziorna>

LIMNEBIONT <gatunek żyjący w jeziorach>

LIMNEFIL <gatunek preferujący życie w jeziorach>

LIMNEKSEN <gatunek żyjący w jeziorach przypadkowo i sporadycznie>

LIMNOFIT zwykle w lm limnofity bot. <rośliny wodne rosnące w wodach stojących>

LIMNOKREN <typ źródła charakteryzujący się gromadzeniem się wypływającej wody w niecce>

LIMNOPLANKTON <plankton wód słodkowodnych, w odróżnieniu od morskiego haloplanktonu>

LIMPRICHTIA bot. <nazwa mchów z rodziny krzywoszyjowatych Amblystegiaceae>:
Δ LIMPRICHTIA DŁUGOKOŃCZYSTA Limprichtia revolvens,
Δ LIMPRICHTIA POŚREDNIA L. cossonii.

LIN ichtiol. <Tinca tinca, rodzimy gatunek ryby słodkowodnej z rodziny karpiowatych Cyprinidae (in. l. błotnisty; daw./lud. kaliniak, oczeretniak, pszenicznik, szewc)>

LINBINA, LINDA daw. p. sosna (limba).

LINDERNIA bot. LINDERNIA MUŁOWA <Lindernia procumbens, rodzimy gatunek rośliny z rodziny trędownikowatych Scrophulariaceae>

LINIJA gw. ciesz. 1. <długa prosta przecinka w lesie> 2. <długa prosta miedza lub bruzda>

LINNEA PÓŁNOCNA p. zimoziół północny.

LIPA bot. <nazwa rodzimych gatunków drzew z rodziny lipowatych Tiliaceae (daw./lud. biała lipa, lipina, lipka, lipniak, lipuleczka)>:
Δ LIPA DROBNOLISTNA Tilia cordata (in. lipa, l. małolistna, l. pospolita, l. skalna, l. zimowa; daw./lud. lepa, lipina, lipka, lipowina),
Δ LIPA SZEROKOLISTNA T. platyphyllos (in. lipa, l. letnia, l. wielkolistna; daw./lud. lipina).

LIPCZYCA gw. podl. p. przytulia (czepna).

LIPCZYK daw. p. wałkarz lipczyk.

LIPIAK p. siedzuń (sosnowy).

LIPIENNIK bot. LIPIENNIK LOESELA <Liparis loeselii, rodzimy gatunek rośliny z rodziny storczykowatych Orchidaceae (daw./lud. storczyk błotny)>

LIPIEŃ
1. icht. LIPIEŃ POSPOLITY <Thymallus thymallus, rodzimy gatunek ryby słodkowodnej z rodziny
łososiowatych Salominidae (in. lipień, l. europejski; daw./lud. toporek)>
2. daw.(stpl.) <miesiąc lipiec>

LIPINA gw. ciesz. <kwiat lipy>

LIPINA daw./lud. p. lipa.

LIPINA p. lipa (drobnolistna).

LIPINA p. lipa (szerokolistna).

LIPKA gw. ostródz.-warm.-mazur. p. lipa.

LIPKA gw. żyw. p. lipa (drobnolistna).

LIPKA gw. grodz. p. przytulia (bagienna).

LIPKA gw. p. przytulia (czepna).

LIPKA p. nostrzyk (żółty).

LIPKA p. wilżyna (bezbronna).

LIPNIAK lud. n.-sąd. p. lipa.

LIPOWIĄZ daw. p. wiąz (szypułkowy).

LIPOWIEC p. nastrosz (lipowiec).

LIPOWINA p. lipa (drobnolistna).

LIPOWINA gw. ciesz. <kwiat lipy>

LIPULECZKA gw. warm. p. lipa.

LISCIENIEC p. goryczka (trojeściowa).

LISECKA gw. podh. p. pieprznik (jadalny).

LISI ŁOGÔN gw. żyw. p tymotka (łąkowa).

LISI OGON p. serdecznik (pospolity).

LISI OGON p. wilżyna (bezbronna).

LISI OGON p. wilżyna (ciernista).

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry