To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

LELEK
1a. ornit. LELEK KOZODÓJ <Caprimulgus europaeus, ptak z rodziny lelków Caprimulgidae, w
Polsce lęgowy, przelotny (in. lelek, l. mręgowatego pióra, l. pospolity, l. zwyczajny;
daw./lud. drzymlik, jaskółka ślepowron, kozieł, kozodoj, k. lelek, kozodoy, kozodój, k.
europejski, k. lelek, k. pospolity, lelak, lijk, lik, lolek, nocna jaskółka, nocnica, nocny
król, spiuch, ślepowron, śpiuch, zwodzijas, zwodzijasz)>: Nie zabraknie w lesie
myśliwych, łakomych na ćmy. Oto z cichym szelestem wleciał między nie lelek, nieduży ptak,
wielkości kosa, dziwacznej postaci, pół sowa, pół jaskółka: ogromne oczy i miękkie pstre,
siwobrunatne pióra przypominają zupełnie sowę, ale kształt skrzydeł i wysmuklejszy tułów
[jaskółkę]. DYAK. Las 136. • Podczas dnia lelka nie widuje się wcale; tylko przypadkiem można
go spłoszyć z ziemi. Zrywa się wtedy chwiejnym lotem i jak liść porwany wiatrem zapada
opodal. SOKOŁ. Ptaki I, 367. • „Nocny ptak lelek, co ma to przyrodzenie, iże miłuje ciemne,
nocne cienie”. OSSEN. Puszcze 73. • Lelek kozodój ukazywał się nad łąką i zaledwie chwyciłeś
okiem jego kształt wielkiej jaskółki, już znikał w ciemnym gąszczu olch, migał się znów przez
drogę, wielkości kobuza, rósł do widmowych rozmiarów. WEY. Soból 26.
1b. ornit. daw. <nazwa innego ptaka>:
Δ lud. radz. szczyc. p. dudek (zwyczajny).
Δ lud. p. gawron w zn 1a.
Δ LELEK, L. PUSZCZYK p. puszczyk (zwyczajny).
Δ p. ślepowron (zwyczajny).
1c. daw. gw. podh <wszelka mała sowa>

  • 1

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry