To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

WDÓWKI p. posłonek (rozesłany).

WDZIAR reg. zwykle w lm <lasek (brzozowo-)sosnowy na grzbiecie Beskidów, powstały drogą naturalnej sukcesji (np. na osuwisku) w miejscu zajmowanym wcześniej przez inny las, np. jodłowo-bukowy>: Dziś wdziera się już sosna w ślad brzozy na grzbiet Beskidu i nazwa tych brzozowych posiewów oznacza je najwłaściwiej, bo je w górach nazywają Górale „wdziarami”. POL Obrazy. Wdziary sosnowe.

WDZIĘCZKA daw. p. wrona siwa.

WDZIĘCZNOMRUCZNY daw.(stpl.) <o wodospadzie: słodko szemrzący>

WECH gw. p. szalej (jadowity).

WEG gw. kaszub. <ścieżka>

WEJMUTA, WEJMUTKA p. sosna (wejmutka).

WELIGER zool. <planktoniczna larwa wielu mięczaków (in. żeglarek)>

WELONKA bot. WELONKA POŚREDNIA <Thelenella modesta, porost z rodziny Thelenellaceae (in. źrenicznik pośredni)>

WEŁNIACZEK p. mleczaj (wełnianka).

WEŁNIAK p. mleczaj (wełnianka).

WEŁNIANECZKA bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny turzycowatych Cyperaceae)>:
Δ WEŁNIANECZKA ALPEJSKA Baeothryon alpinum (in. sitowie alpejskie, s. górskie, s. skalne; daw./lud. oczeret alpejski),
Δ WEŁNIANECZKA DARNIOWA B. cespitosum (in. sitowie darniowe; daw./lud. oczeret darniowy).

WEŁNIANKA
1a. bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny turzycowatych Cyperaceae (daw./lud.
bawełnica, dziadkowe wąsy, kucutka, mojkiet, pujki)>:
Δ WEŁNIANKA DELIKATNA Eriophorum gracile,
Δ WEŁNIANKA POCHWOWATA E. vaginatum (in. w. pochewkowata; daw./lud. pujki),
Δ WEŁNIANKA SZEROKOLISTNA E. latifolium (daw./lud. biel, boże tilo, kotki, kucutka,
pudnik),
Δ WEŁNIANKA WĄSKOLISTNA E. angustifolium (daw./lud. anielskie włosy, awieczki,
bawełniak, kociulki, kotki stawowe, k. wodne, k. ze stawu, kozia broda, kuciutka,
kucułka, kucutka, kućki, pędzlica, puchacz, wełnica).
1b. bot. <nazwa kilku grzybów>:
Δ p. mleczaj (rudy).
Δ p. mleczaj (smaczny).
Δ p. mleczaj (wełnianka).

WEŁNICA p. wełnianka (wąskolistna).

WEŁNICA p. przelot (pospolity).

WEŁNICA p. mleczaj (wełnianka).

WEŁNICZEK mikol. <nazwa grzybów z rodziny błonkowatych Atheliaceae>:
Δ WEŁNICZEK NIEBIESKOZIELONAWY Byssocorticium atrovirens,
Δ WEŁNICZEK ODCHODOWY B. coprophilum,
Δ WEŁNICZEK PIĘKNY B. pulchrum.

WEŁNICZKA mikol. <nazwa grzybów z rodziny gąskowatych Tricholomataceae>:
Δ WEŁNICZKA BIAŁOFIOLETOWA Lachnella alboviolascens (daw. kielisznik bladofiołkowy),
Δ WEŁNICZKA kosmata L. villosa.

WEŁNICZKA mikol. <nazwa grzybów workowych z rodziny przezroczkowatych Hyaloscyphaceae >:
Δ WEŁNICZKA GAŁĄZKOWA Lachnellula hahniana,
Δ WEŁNICZKA PASOŻYTNICZA L. willkommii (in. w. aksamitna).

WEŁNISTY p. mleczaj (wełnianka).

WENUSKA entom. WENUSKA KAMBRYJSKA <Venusia cambrica, motyl z rodziny miernikowców Geometridae>

WEPA entom. WEPA MARMURKOWA <Protaetia(Netocia) lububris, chrząszcz z rodziny żukowatych Scarabaeidae (daw. marmurówka)>

WEPRYNA p. porzeczka (agrest).

WERBA lud. łemk. p. wierzba w zn. 1a.

WERBENA bot. WERBENA POSPOLITA <Verbena officinalis, zadomowiony u nas gatunek rośliny z rodziny werbenowatych Verbenaceae (in. w. lekarska, w. ogrodowa, w. witułka, w. włoska; daw./lud. gołębie ziele, korzysko, kosiszko, koszczki Najświętszej Panny Maryi, kosziszko samiec, koszyczko, k. mąż, koszysko, koszyszczko, koszyszko, macalnica, witułka, w. lekarska, w. pospolita, w. zwyczajna, zaleźnik, ziele gołębie, żelazniak, żelaźnik, żeleźnik)>

WERMUT lud. p. bylica (piołun).

WERONIKA lud. p. przetacznik (leśny).

WERONIKA ŁĄKOWA p. przetacznik (ożankowy).

WERTEB, WERTEBA daw.(stpl.) <wertep, manowiec>

WESEŁYK gw. p. żuraw (zwyczajny).

WESOŁEK bot. p. wierzbówka (kiprzyca).

WESOŁEK DWULETNI bot. p. wiesiołek (dwuletni).

WESOŁKA bot. p. wiesiołek (dwuletni).

WESZ KSIĄŻKOWA zwykle w lm wszy książkowe p. psotniki.

WESZ MORSKA p. podwój wielki.

WESZ WODNA p. czermień błotna.

WESZKA gw. mazur. p. szalej (jadowity).

WESZKA, W. PLAMISTA daw. p. szczwół (plamisty).

WESZKA p. wiosnówka (pospolita).

WESZKA JADOWITA, W. WODNA p. szalej (jadowity).

WESZKA OGRODNA daw. p. blekot (pospolity).

WESZKA PSIA p. pieprzyca (polna).

WEŚ p. szalej (jadowity).

WETKNIK daw. p. otrupek.

WEWIELGA, WEWIGA lud. p. wilga (zwyczajna).

WEZDEA bot. <nazwa porostów z rodziny Vezdaeaceae>:
Δ WEZDEA LETNIA Vezdaea aestivalis,
Δ WEZDEA MCHOWA V. stipitata,
Δ WEZDEA SIATKOWANA V. retigera,
Δ WEZDEA SKRYTOOWOCNIKOWA V. rheocarpa.

WĘCHODYM daw.(stpl.) <mysz>

WĘDOŁ daw.(stpl.) <wądół>

WĘDROWIEC daw. p. sokół (wędrowny).

WĘDROWNIK daw. p. sokół (wędrowny).

WĘDROWNIK p. starzec (wiosenny).

WĘGIELNIK lud. p. kowalik (zwyczajny).

WĘGIELNIK, W. MLASKACZ lud. p. kopciuszek (zwyczajny): Mnie chyba najbardziej przypadła do gustu nazwa „węgielnik mlaskacz”, gdyż wyśmienicie oddaje zarówno wygląd, jak i głos tego ptaka. GRASZ. Ptaki 215.

WĘGIEŁKA entom. <nazwa motyli z rodziny garbatkowatych Notodontidae>:
Δ WĘGIEŁKA KARMELITANKA Odontosia carmelita,
Δ WĘGIEŁKA SIEWERSA O. sieversi.

WĘGIERA lud. p. śliwa (domowa).

WĘGLAREK
1. entom. <nazwa chrząszczy z rodziny kózkowatych Cermabycidae>:
Δ WĘGLAREK KLONOWY Ropalopus ungaricus,
Δ WĘGLAREK LEŚNY R. femoratus,
Δ WĘGLAREK MNIEJSZY R. macropus (in. w. głogowy),
Δ WĘGLAREK OSTROCZUŁKI R. varin (in. w. sadowy),
Δ WĘGLAREK WIELKI R. clavipes (in. w. dębowy).
2. ornit. daw. p. kopciuszek (zwyczajny).

WĘGLICA daw. p. markaczka.

WĘGLICZEK bot. <nazwa porostów z rodziny Lecanoraceae>:
Δ WĘGLICZEK CZARNOBIAŁY Carbonea atronivea (in. krążniczka czarnobiała),
Δ WĘGLICZEK CZARNY C. vorticosa (in. krążniczka czarna),
Δ WĘGLICZEK ODMIENNY C. distans (in. krążniczka odmienna),
Δ WĘGLICZEK MYSIURKA C. intrusa.

WĘGLIK bot. <nazwa porostów z rodziny Fuscideaceae>:
Δ WĘGLIK CZARNIAWY Orphniospora mosigii (in. krążniczka czarniawa),
Δ WĘGLIK CZARNY O. moriopsis (in. brunatka czarna),

WĘGORNICA p. ślepica.

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry