Grzegorz Bobrowicz

OPIEŃKI SOSNOWE p. łuskwiak (tłustawy).

OPIEŃKI SOSNOWE p. zasłonak (ciemnogłówkowy).

OPIERSTKA p. żarnowiec (miotlasty).

OPIĘTEK entom. <nazwa chrzaszczy z rodziny bogatkowatych Buprestidae (daw. bogatek, bucznik)>:
Δ OPIĘTEK BIAŁOWIESKI Agrilus pseudocyaneus,
Δ OPIĘTEK BRUZDKOWANY A. sulcicollis,
Δ OPIĘTEK BRZOZOWIEC A. betuleti,
Δ OPIĘTEK CZARNY A. ater,
Δ OPIĘTEK DWUPLAMY A. biguttatus (in. o. dwuplamkowy),
Δ OPIĘTEK ZIELONY A. viridis,
Δ OPIĘTEK ZWĘŻONY A. angustulus.

OPIPIOŁEK bot. OPIPIOŁEK OCZATKA <Thelignya lignyota, porost z rodziny Lichinaceae>

OPLĄT zool. <u owadów: pętla utworzona z nici przędnej podtrzymująca larwę podczas okresu przepoczwarczania>

OPŁAWY daw.(stpl.) <naniesiony przez wody płynące>

OPNIANKI p. opieńka (miodowa).

OPOCZNIK ornit. daw. <nazwa ptaków>:
Δ OPOCZNIK, O. BIAŁORZYTEK, O. BIAŁORZYTKA p. białorzytka (zwyczajna).
Δ OPOCZNIK, O. BIAŁO BRWIATY, O. BIAŁOBREWEK, O. BIAŁOBRWISTY p.
pokląskwa w zn 1a.
Δ OPOCZNIK CZARNOGŁOWY, O. CZARNOGŁÓWEK p. kląskawka (zwyczajna).

OPOCZYLEC GÓRSKI p. smagliczka (pagórkowa).

OPOCZYLEC KILELICHOWY p. smagliczka (kielichowata).

OPOŃCZAK entom. <Chlaenius sp., rodzaj chrząszczy z rodziny biegaczowatych Carabidae>

OPOŃCZYK bot. <nazwa mchów z rodziny opończykowatych Encalyptaceae>:
Δ OPOŃCZYK ALPEJSKI Encalypta alpina,
Δ OPOŃCZYK BRUZDOWANY E. rhaptocarpa,
Δ OPOŃCZYK KRĘTOZARODNIOWY E. streptocarpa,
Δ OPOŃCZYK ORZĘSIONY E. ciliata,
Δ OPOŃCZYK SZCZYPCOWY E. vulgaris,
Δ OPOŃCZYK SZYJKOWATY E. affinis,
Δ OPOŃCZYK WĄSKOOTWOROWY E. microstoma.

OPRYSZCZKA bot. <nazwa porostów z rodziny Porinaceae>:
Δ OPRYSZCZKA AUSTRIACKA Pseudosagedia austriaca (in. kapturnica austriacka),
Δ OPRYSZCZKA GUENTHERA P. guentheri (in. przewiertnica Guenthera),
Δ OPRYSZCZKA GRABOWA P. aenea (in. przewiertnica grabowa),
Δ OPRYSZCZKA JEDWABISTA P. byssophila (in. przewiertnica jedwabista),
Δ OPRYSZCZKA WIĘKSZA P. grandis (in. przewiertnica większa),
Δ OPRYSZCZKA ZIELONA P. chlorotica (in. przewiertnica zielona).

OPRZĄDEK daw. p. omatnik.

OPRZĘDNICA entom. OPRZĘDNICA JESIENNA <Hyphantria cunea, motyl z rodziny niedźwiedziówek Arctiidae>

OPRZĘDZEŃ entom. OPRZĘDZEŃ SZYSZKOGRYZ <Assara terebrella, motyl z rodziny omacnicowatych Pyralidae>

OPUKAŁEK daw. p. kałdunica.

OPUSZKI anatom. OPUSZKI KOŃCZYNOWE<pozbawione owłosienia, poduszkopodobne wyniosłości znajdujące się na powierzchniach: podeszwowej i dłoniowej kończyn ssaków>
Δ OPUSZKI NADGARSTKOWE p. piętka.
Opuszki kończynowe – pozbawione owłosienia, poduszkopodobne wyniosłości znajdujące się na powierzchniach: podeszwowej i dłoniowej kończyn ssaków, zawierające receptory dotykowe, pełniące (u niektórych ssaków stopochodnych lub palcochodnych) funkcjęamortyzatora wstrząsów. U ludzi i niektórych małp pokryte są charakterystycznymi listewkami skórnymi (zwanymi liniami papilarnymi). U ssaków nieparzystokopytnych zredukowane do tzw. strzałki.

OR lud. olkus. p. orzeł w zn. 1a.

ORAB lud. p. jarząb (pospolity).

ORACZKA gw. ciesz. <zorane pole>

ORACZYNA
1a. gw. ciesz. <zorane pole>
1b. daw.(stpl.) <grunt orny>

ORANŻOWIEC BLADOŻÓŁTY p. pomarańczowiec (bladożółty).

ORANŻOWIEC POMARAŃCZOWY p. pomarańczowiec (błyszczący).

ORELIK lud. nowotar. p. orlik (krzykliwy).

OREŁ lud. p. orzeł (przedni).

OREŁ lud. ciesz. łopuszn. podh. p. orzeł w zn. 1a.

ORĘDZIW p. koniczyna (drobnogłówkowa).

ORGANISTA lud. p. dudek (zwyczajny).

ORGANOWCE p. rośliny (telomowe).

ORGOWAN, ORGOWINA lud. p. lilak pospolity.

ORIABEC lud. lesk. p. jarząb (pospolity).

ORLA PAPROĆ gw. p. orlik (pospolity).

ORLAN p. wywłócznik (kłosowy).

ORLAN PIÓRNIK p. wywłócznik (okółkowy).

ORLE PIÓRO p. centuria (pospolita).

ORLE PIÓRO p. okrężnica bagienna.

ORLE PIÓRO p. orlica pospolita.

ORLI KORZEŃ p. cienistka (trójkątna).

ORLICA
1. bot. ORLICA POSPOLITA <Pteridium aquilinium, rodzimy gatunek paproci z rodziny
orlicowatych Hypolepidaceae (in. orlica, o. zgasiewka, o. zgaszewska, o. zwyczajna; daw./lud.
orle pióro, polna paproć, samotnica, zagasiewka, zgasiewka, zgasiewka orla, zgasiewka
orlica, zgaszewka pospolita) >
2a. ornit. p. mewa (orlica).
2b. <samica orła>: Leżał, na wpół drzemał, mrużył świece, nasłuchiwał krzyku orlicy,
nawołującej nad roztokami. KARP. Tytan 639. • Pije metodą kuraków, nie gołębi. Pochylona ku
przodowi czerpie dziobem płyn, po czym unosi wysoko głowę i połyka zawartość jamy
gębowej. Orlica pije długo, trzy dni nie miała w dziobie wody. GOŹ. Przymorze 95.

ORLICZEK daw. p. bielik (zwyczajny).

ORLICZEK p. orlik (pospolity).

ORLICZKI KWIATKI p. orlik (pospolity).

ORLIK
1a. ornit. <nazwa ptaków z rodziny jastrzębiowatych Accipitridae>:
Δ daw. p. bielik (zwyczajny).
Δ ORLIK GRUBODZIOBY Aquila clanga, w Polsce lokalnie lęgowy, przelotny, wyjątkowo
zimujący (in. o. dzwonnik, o. grubodzióby; daw./lud. dzwonnik, orzeł dzwonnik, o.
grubodzióby, o. plamiec, o. plamisty, podorlik większy): Orlik grubodzioby jest podobny
do orlika tak dalece, że niektóre okazy trudno odróżnić. Różnice tych dwóch gatunków w
wyglądzie zewnętrznym są niewielkie i polegają na tym, że orlik grubodzioby na karku,
lotkach ramieniowych, nadlotkach i końcach sterówek ma prawie zawsze białe plamy,
ponadto upierzenie ciemniejsze, dziób silniejszy, a cały jest bardziej okazały od orlika.
SOKOŁ. Ptaki II, 51. • W małżeństwie orlików grubodziobych różnice między osobnikami
obu płci oraz podział ról między nimi od razu rzucały się w oczy. Widać było, że samiec jest
mniejszy od samicy. Zarówno rozmiary, jak i brunatne upierzenie upodabniały go wręcz do
orlika krzykliwego. Samica – dużo większa – była znacznie ciemniejsza, prawie czarna, z
brązoworóżowym połyskiem. Dziób, szeroki u nasady, rzeczywiście uzasadniał nazwę: orlik
grubodzioby. KŁOS. G.S.T. Ptaki 260.
Δ ORLIK KRZYKLIWY A. pomarina, w Polsce lęgowy, przelotny, wyjątkowo zimujący (in.
orlik, o. pospolity; daw./lud. huczek, kania czarna, k. cz. duża, k. duża, mogilnik,
orelik, orzeł czarny, o. krzykacz, o. krzykliwy, o. k. plamisty, o. mniejszy, o. mogilnik,
o. orlik, o. plamiec, o. plamisty, o. wrzeszcz, o. zajęcznik, podorlik mniejszy, sokół
orzeł krzykliwy): U orlików krzykliwych niezauważalny jest dymorfizm. Oba ptaki są tych
samych mniej więcej rozmiarów, brązowe, z charakterystycznymi dla tego gatunku
jasnożółtawymi pokrywami skrzydeł. KŁOS. G.S.T. Ptaki 260. • Orlik wydaje głos
przypominający odległe szczekanie małego psa; brzmi on mniej więcej jak „gef gef gef klik li
kli”. SOKOŁ. Ptaki II, 51.
Δ ORLIK STEPOWY daw. p. orzeł (stepowy).
1b. <młody orzeł; orlę>
2. bot. ORLIK POSPOLITY <Aquilegia vulgaris, rodzimy gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych
Ranunculaceae (in. orlik, o. leśny; daw./lud. aquilegia, cencelia, cencelija, cencylka ozdobna,
cęcelija, cynowód, gadzi portki, gniazdka, księże galoty, k. portki, listok, orla paproć,
orliczek, orliczki kwiatki, orliki, pazdury, pazurki, słodyczka>: Orlik pospolity lubi widne
lasy liściaste i żyzne gleby. Jest rośliną trującą. MARSZ. Lasy 91.

ORLIKI p. orlik (pospolity).

ORLISZCZKO daw. p. orzełek włochaty.

ORŁAN daw. p. bielik (zwyczajny).

ORŁOSĘP ornit. ORŁOSĘP BRODATY <Gypaetus barbatus, ptak z rodziny jastrzębiowatych Accipitridae, dawniej wyjątkowo zalatujący do Polski >

OROCZNIK p. przetacznik (leśny).

OROSZ p. siedzuń (sosnowy).

ORSZOŁ entom. <nazwa chrząszczy z rodziny żukowatych Scarabaeidae>:
Δ ORSZOŁ PASKOWANY Trichius zonatus
Δ ORSZOŁ PRĄŻKOWANY Trichius fasciatus.

ORTANTA bot. ORTANTA ŻÓŁTA <Orthanta lutea, rodzimy gatunek rośliny z rodziny trędownikowatych Scrophu;lariaceae (in. zagorzałek żółty)>

ORTOLAN ornit. <Emberiza hortulana, ptak z rodziny trznadlowatych Emberizidae, w Polsce lęgowy, przelotny i wyjątkowo zimujący (in. trznadel ogrodniczek, t. ortolan; daw./lud. ogrodniczek, ogrodnik, ortolana, poświerk ogrodniczek, poświerka ogrodniczek, p. ortolan, p. ortulan)>: Nazwa „ortolan” jest zniekształceniem łacińskiej nazwy „hortulana”, co oznacza „ogrodowa”. SOKOŁ. Ptaki I, 136.

ORTOLANA daw. p. ortolan.

ORTOTROPOWE MCHY bot. <mchy rosnące w górę, o łodydze słabo widlasto rozgałęzionej; por. plagiotropowe mchy>

ORTYLIA JEDNOSTRONNA p. gruszynka jednostronna.

ORYSZ p. siedzuń (sosnowy).

ORYSZYNA p. leszczyna (pospolita).

ORZAST bot. <nazwa porostów z rodziny obrostowatych Physciaceae>:
Δ ORZAST CERNOHORSKY’EGO Phaeophyscia cernohorskyi,
Δ ORZAST CZARNIAWY Ph. nigricans (in. obrost czarniawy),
Δ ORZAST KOLISTY Ph. orbicularis (in. obrost kulisty),
Δ ORZAST LUGANEŃSKI Ph. chlorantha (in. obrost luganeński),
Δ ORZAST ORZĘSIONY Ph. ciliata (in. obrost orzęsiony),
Δ ORZAST OSOBLIWY Ph. insignis,
Δ ORZAST OWŁOSIONY Ph. kairamoi (in. obrost Nadvornika),
Δ ORZAST POMARAŃCZOWY Ph. endophoenicea,
Δ ORZAST PROMIENISTY Ph. siastra (in. obrost promienisty),
Δ ORZAST SZCZECINKOWATY Ph. hirsuta (in. obrost szczecinkowaty),
Δ ORZAST SZKARŁATNY Ph. endococcina (in. obrost szkarłatny),
Δ ORZAST WĄTŁY Ph. pusilloides (in. obrost wątły),