To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

HABAZI gw. ciesz. <polne kwiaty>: K.-T.-P.-W. Cieszyn 100.

HABER gw. p. chaber (bławatek).

HABER GŁÓWKOWY p. chaber (łąkowy).

HABINA daw.(stpl.) dziś gw. podh. <gałązka, rózga>

HABIŚNIAK gw. podh. p. bez (koralowy).

HABITUS p. pokrój (np. habitus drzewa – pokrój drzewa).

HABREK p. chaber (bławatek).

HABRZYNIAK gw. podh. p. bez (koralowy).

HABZIE, HABZINA p. bez (hebd).

HABZINIAK gw. podh. p. bez (koralowy).

HACZYKOWIEC bot. HACZYKOWIEC BŁYSZCZĄCY <Hamatocaulis vernicosus, mech z rodziny krzywoszyjowatych Amblystegiaceae (in. sierpowiec błyszczący)>

HADRYCH p. rzodkiew (świrzepa).

HAGARD łow. daw. p. białozór.

HAJNIK p. rumian (żółty).

HAJSTER gw. litew. p. bocian (czarny).

HAJSTRA p. bocian (czarny).

HAJWORON lud. p. gawron w zn 1a.

HAK daw. p. łosoś szlachetny.

HAKACJA lud. świec. p. robinia akacjowa.

HAKI łow. <szczątkowe kły jelenia w górnej szczęce; p. też grandle, pniak>

HAKOWIEC daw. p. szakłak (pospolity).

HALA
1. bot. <obszar wysokichpartii górskich pozbawiony drzew i zarośli kosodrzewiny, porośnięty
niską roślinnością zielną>
2. reg. podh. <pastwisko lub łąka w górach, położone powyżej granicy lasów; czasem szerzej:
każde pastwisko górskie, także położone w lasach górskich>: Powyżej dopiero lasów
kosodrzewiny leżą właściwe pasze alpejskie, halami zwane. POL Obrazy II, 306. cyt. SD.
Sposoby mówienia: ‘do hal’ – na niższe pastwiska; ‘na hale’ – na wyższe. KARŁ. SGP II, 160.
3. reg. podh. <dolina, pastwisko pod Tatrami lub same Tatry>: Tatry lud powszechnie nazywa
halami. KARŁ. SGP II, 160.

HALFWIND mors. <wiatr wiejący prostopadle do burty okrętu; in. półwiatr>

HALMASZ p. opieńka (miodowa).

HALNIK entom. <nazwa motyli z rodziny miernikowców Geometridae>:
Δ HALNIK ALPEJSKI Glacies alpinata (daw./lud. zasmutek wstężak),
Δ HALNIK CIEMNIAK G. noricana,
Δ HALNIK CZTEROWSTĘG Psodos quadrifaria,
Δ HALNIK KANALICZAK Glacies canaliculata,
Δ HALNIK KRUCZAK G. coracina.

HALOFIL bot. zool. zwykle w lm halofile <organizmy, których naturalnym środowiskiem są wody i gleby słonawe, tolerujące wysokie stężenia soli, por. halofit>

HALOFIT bot. zwykle w lm halofity <rośliny przystosowane do życia na silnie zasolonym podłożu, np. solanka kolczysta (in. rośliny słonolubne, r. solniskowe, słonorośla)>

HALOPLANKTON <plankton wód morskich, w odróżnieniu od słodkowodnego limnoplanktonu>

HAŁY daw.(stpl.) <nagi, niezarosły>

HAMLARA lud. racib. p. czereśnia dzika.

HANEK TURNIOWY bot. <Rhexophiale rhexoblephara, porost z rodziny Gimphillaceae>

HANESBEREN gw. ostródz.-warm.-mazur. p. porzeczka w zn. 1a.

HANGRES, HANGREST p. porzeczka (agrest).

HANICZKA gw. ciesz. p. nostrzyk (żółty).

HANKA lud. p. kawka.

HANSBERY gw. ostródz.-warm.-mazur. p. porzeczka w zn. 1a.

HANYSZ, HANYŻ, H. POLNY p. kminek (zwyczajny).

HANYŻKA p. lejkówka (zielonawa).

HAPAKSANT bot. p. rośliny (monokarpiczne).

HAPTA p. bez (hebd).

HARBUŹNIK bot. HARBUŹNIK KOLCZASTY <Sicyos angulatus, zadomowiony u nas gatunek rośliny z rodziny dyniowatych Cucurbitaceae>

HARCAKI p. słonecznik (bulwiasty).

HARCZYCA gw. grodz. p. gorczyca (jasna).

HARDE DRZEWO lud. p. topola (czarna).

HARLACZANKA p. głowienka (pospolita).

HARLEKIN p. biedronka (azjatycka).

HARYNEK gw. ciesz. <śledź>

HASEL p. kopytnik (pospolity).

HAUSTORIUM p. stopa w zn 1.

HAWIAŹ, HAWIEŻ lud. p. żywokost (lekarski).

HAWRAN lud. podh. żyw. p. gawron w zn 1a.

HAWRAŃ daw.(stpl.) <miejsce, w którym gnieżdżą się gawrony>

HAZOK p. podgrzybek (brunatny).

HAZOK p. podgrzybek (zajączek).

HAZOK BIAŁY p. piaskowiec (modrzak).

HAZOK TRUJĄCY p. goryczak żółciowy.

HEBD p. bez (hebd).

HEBDZIAK, HEBDZIOK, HEBDŹNIAK gw. podh. p. bez (koralowy).

HEBZ gw. p. bez (czarny).

HEBZ p. bez (hebd).

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry