Grzegorz Bobrowicz

BAGNÓWKA MAŁPIA JAGODA daw. p. bażyna (czarna).

BAGNÓWKA PAŁKOWA mikol. <Epithele typhae, grzyb z rodziny bagnówkowatychy Epitheleaceae>

BAGNÓWKI p. grusza (polna).

BAHNIUKOWY p. maślak (ziarnisty).

BAHNO gw. oraw. p. wrzos zwyczajny.

BAHNO gw. grodz., oraw. p. bagno (zwyczajne).

BAHON gw. grodz. p. bagno (zwyczajne).

BAHONNIK p. bagno (zwyczajne): Czasem tylko, późnąjuż wiosną, gdy „bahonnik” kwitnie biało, niektóre połaci [mszarów] sąbardziej nasycone śnieżnym kwiatem, ale i „bahonnik” unika zbyt niskich miejsc, a więc i on nie zmienia koloru samych mchów. WYSŁ. Opow. 110.

BAHÓN p. bagno (zwyczajne).

BAHUN daw. p. różanecznik żółty.

BAHUN daw. p. bagno (zwyczajne): Kępiny mchu zaczynały rzednąć i wchodziliśmy w gęsty wysoki jagodnik, przetykany bahunem i wrzosem na borczowinie. ŚWIĘT. Głuszce 73. • Wielkie krzewy bahunu z wolna rozwijały swoje pączki. KARP. Pieśń 27. • Polowanie w rojście różniło się ostrożnością – a nuż która siedzi na krzaku bahunu czy między jagodami pijanic. MIŁOSZ. Issa 121. • Wchodząc między pierwsze drzewak Tomasz wciągał znany zapach. Jest to królestwo zapachu. Z mchu sterczą tu krzaki bahunu – Ledum palustre – z ich wąskimi skórzanymi liśćmi. MIŁOSZ. Issa 214. • Noc była niemal bezwietrzna, upalna. Przesycała ją woń bahunu, aż tu napływająca z bagien. KARP. Szlakiem 118. • W miejscach przeważnie wysokich, suchych, porośniętych wrzosem i silnie woniejącem „bagnem”, które w miejscowej gwarze „bahunem" nazywają. ZABOR. W sercu 99. • Jest tam [na mszarach] (…) bagno, zwane na Wschodzie „bahunem”, które rośnie również i na mszarach zarośniętych wysoką już sosną, ale zawsze o podłożu torfowcowym. KORS. Trop 77.

BAJGIEL lud. p. trznadel (zwyczajny).

BAJRACZEK p. sosna (zwyczajna): Nie bardzo daleko od gościńca widać było niewielki pagórek, bajraczkami sosnowymi porosły. ZMOR. cyt. SD.

BAJRAK p. sosna (zwyczajna).

BAKBORD, BAKORD, BAKORT daw.(stpl). <(lewa burta okrętu), lewy brzeg rzeki>

BALACZNIK p. bluszczyk (kurdybanek).

BALAS daw.(stpl.) p. łubin trwały.

BALDACH bot. <kwiatostan o skróconej osi głównej i kwiatach osadzonych na szypułkach jednakowej długości wyrastających prawie z jednego miejsca, np. u czosnku>
Δ BALDACH ZŁOŻONY <baldach mający zamiast kwiatów małe baldaszki>

BALDACHOGRONO bot. <kwiatostan groniasty z kwiatami osadzonymi na szypułkach różnej długości, układających sięw jednej płaszczyźnie, np. u krwawnika>: W maju jarzębina stroi się po raz pierwszy: zakwitają białe kwiaty skupione w okazałe, płaskie baldachogrona. KOSS. Opow 110.

BALDASZEK bot. <mały baldach będący częścią baldacha złożonego u roślin baldaszkowatych>

BALDRIAN lud. p. kozłek (lekarski).

BALDUREK entom. <nazwa chrząszczy z rodziny kózkowatych Cermabycidae>:
Δ BALDUREK PRĘGOWANY Leptura quadrifasciata (in. pętlak czteropaskowy),
Δ BALDUREK PSTROKATY Rutpela maculata (in. pętlak pstrokaty).

BALONIKOWIEC mikol. <nazwa grzybów z rodziny skórnikowatych Stereaceae>:
Δ BALONIKOWIEC MLECZNY Gloiothele lactescens,
Δ BALONIKOWIEC ŻÓŁTAWY G. citrina (in. rozwiernik promienisty).

BALSAMIN daw. p. niecierpek.

BALSAMINA daw. p. niecierpek.

BALSAMINA daw. p. niecierpek (pospolity).

BALSAMINA PSZCZELA p. niecierpek (gruczołowaty).

BALSAMINKA daw. p. niecierpek.

BALSAMKA SZEROKOZARODNIKOWA mikol. <Balsamia platyspora, grzyb workowy z rodziny Helvellaceae>

BALUM, BALUN bot. p. bagno (zwyczajne).

BALZAMIN daw. p. niecierpek.

BAŁAMUT lud. p. słowik (rdzawy).

BAŁAMUTNICA bot. lud. p. lulecznica kraińska.

BAŁCHAN daw.(stpl.) p. bałwan w zn. 1.

BAŁDAJ bot. lud. podh. p. przelot (pospolity).

BAŁUCH
1. łow. reg. zwykle w lm bałuchy <oczy zająca; p. też blaski, gały, patry, trzeszcze,
wytrzeszcze>
2. lud. <zając (od wybałuszonych oczu); p. też wytrzeszczak>

BAŁUSIONKA p. mięta (długolistna).

BAŁUSIÓNKA gw. żyw. p. mięta (długolistna).

BAŁUSZANKA
1a. gw. ciesz. p. mięta w zn. 1a.
1b. p. mięta (polna).

BAŁUSZONKA gw. ciesz. p. mięta w zn. 1a.

BAŁWAN
1. <ogromna, spieniona fala morska, wał wodny; daw. bałchan>: Bałwany morskie ryczały i
pieniły się wściekle. KONOPN. Now.; za SD.
Δ przen. <poruszająca się masa, zwał, kłąb czego>: Po tym dniu tak ciepłym przyszła
niespodzianie noc straszliwa od rozbestwienia burzy, ciskająca między łańcuchy granitów
bałwany śniegu. ŻER. Nawr.; za SD. • Smutne zaszumiały drzewa, słońce w chmur bałwanach
tonie. GOSZ. Pow.; za SD.
2. daw. <duża bryła, duży kawał; np. bałwan lodu>: Lód tam bałwanami stoi. za SL.
3. łow. <kukła wypchanego cietrzewia lub jego imitacja z tektury, osadzona na żerdzi na drzewie
na żerdzi służąca do zwabienia cietrzewi; in. cień; p. też bałwanek, maniak>: Wyciągnął ze
skrzyni czarne, uszyte zlśniącego materiału bałwany, czyli podobizny cietrzewi, po prawiał i
sprawdzał, czy każdy zaopatrzony jest w sznurki koło otworu na brzuchu, wyrównywał ogony
z powtykanych piór. KORS. Pieśń 17.

BAŁWANEK łow.
1. <kukła ptasia służąca do przywabiania m.in. kaczek, gęsi, grzywaczy; lud. czuczeło>: Gajowy
Hryć, wabiarz niezrównany, puszcza kaczego bałwanka na odkrytą wodę, po czym wciąga łódź
w gęste krzaki łozowe, przesłania ją u góry sklepieniem powiązanych gałęzi, okrywa od przodu
zielenią. EJS. Przyg. 106.
2. p. bałwan.

BAŁWANICA łow. <żerdź, na której osadza się bałwana (kukłę) cietrzewia>: Bałwany przystawia się do drzew na wysokich tykach, czyli bałwanicach. KORS. Ciet. 48; za SD.

BAŁWIAN daw. p. bożodrzew gruczołkowaty.

BAMBANEK daw. lud. p. firletka (poszarpana).

BAMBERES p. berberys zwyczajny.

BANADEK gw. p. kuklik (górski).

BANC gw. ciesz. <ciężka, gliniasta ziemia (in. bync)>: Tyn kónsek za potokym to sóm banc i tam się wiela nie urodzi. K.-T.-P.-W. Cieszyn 41.

BANDURKI gw. ciesz. <światełka nocne na mokradłach>: Jewka przyleciała zdyszano wieczór, że jóm bandurki góniły. K.-T.-P.-W. Cieszyn 41. • Nejwiynkszó utropó pijoków były bandurki, kiere ich po mokradłach wodziły. K.-T.-P.-W. Cieszyn 41.

BANIA gw. ciesz. <gniazdo os, szerszeni>: W trześni szerszynie majóm swojóm banie. K.-T.-P.-W. Cieszyn 41.

BANIA KORKA p. porzeczka (agrest).

BANIACZKI p. porzeczka (agrest).

BANIURKA p. grzybienie (białe).

BAŃKOTKA daw. p. aldrowanda pęcherzykowata.

BAŃTKA daw. p. stornia: Czerwcowe i lipcowe noce trawił z rybakami na czółnie w odległości morza dla połowu wielkich storni i mniejszych gładysz, bańtek. ŻER. Wiatr 161.

BAPKA p. babka (lancetowata).

BAPTRIA entom. BAPTRIA ZAKONNICA <Baptria tibiale, motyl z rodziny miernikowców Geometridae>

BARAKI lud. <gęste krzaki>

BARAN
1. łow. <samiec muflona; in. tryk>
2. entom. lud. p. jelonek (rogacz) oraz p. tryk (dębowiec).
3. mikol. p. czubajka (kania), p. koralówka (żółta), p. piestrzenica (kasztanowata), p. siedzuń
(sosnowy).

BARANEC daw. lud. p. bekas (kszyk).