„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej
Zakres tematyczny Słownika:
Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.
Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł
Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej
BEKAS
1a. ornit. BEKAS KSZYK <Gallinago gallinago, ptaków z rodziny bekasowatych Scolopacida, w
Polsce lęgowy, przelotny i rzadko zimujący (in. bekas, b. baranek, b. koziołek, kszyk;
daw./lud. baranec, baranek, dzwonek, koza, kozielek, koziełek, koziołek, ksik; p. też
krętolotny)>: Bekasy zasiedlają przy tym dość równomiernie całą bagienną kotlinę [Biebrzy],
nie gardząc żadnym typem mokradeł – od zarastających starorzeczy, poprzez torfowiskowe łąki
mszysto-turzycowe aż po bagienne lasy olchowe zajmujące skraj kotliny. KŁOS. G.S.T. Ptaki
33. • Bekasy kszyki przyczyniają się (…) wybitnie do wywołania szczególnego nastroju wiosny,
unoszącego się nad moczarami, a głosy ich należą do chóru, który tworzą czajki, kuliki, bąki i
żaby. SOKOŁ. Ptaki II, 299.
1b. ornit. <nazwa innego ptaka>:
Δ BEKAS BŁOTNIK, B. SŁOTNIK, B. ZŁOTNIK daw. p. kulik (mniejszy).
Δ BEKAS BRUDNIK p. brodziec (śniady).
Δ BEKAS CZERWONONÓG p. krwawodziób.
Δ BEKAS DUBELT, B. DUŻY, B. FUNTOWY, B. PRZEDNI, B. ŚREDNI, B. WIĘKSZY,
B. WŁAŚCIWY łow. gw. p. dubelt: Najlepszą cechę rozpoznawczą obydwu gatunków tworzą
brzeżne sterówki, u bekasa dubelta są one czystobiałe, i bekasa kszyka brązowe. SOKOŁ. Ptaki
II, 303. • Linia zasięgu północnego gniazdowania „bekasa funtowego” ciągnie się przez
Finlandię do 61° szer. półn., Rosję Północną przez Murmańsk 8° szer. półn. posuwając się ku
Syberii na Obi pod kołem podbiegunowym. KOŻUCH. Bekasy 32.
Δ BEKAS DŻDŻOWIEC p. kwokacz.
Δ BEKAS FICLAUS, B. KURKA, B. MAŁY daw. p. bekasik: Na przelotach spotyka się
bekasa małego w całym kraju. Na wiosnę pojawia się na błotach razem z bekasem kszykiem już
w marcu, a ostatnie osobniki udają się dalej na północ w końcu maja. Przelot jesienny
rozpoczyna się we wrześniu i trwa do mrozów, tzn. mniej więcej do listopada. SOKOŁ. Ptaki
II, 305.
Δ BEKAS KOSOGŁÓW, B. KOZOGŁÓW daw. p. rycyk (zwyczajny).
Δ BEKAS KRZYWODZIOB, B. KRZYWODZIÓB, B. KULIG, B. KULIK daw. p. kulik
(wielki).
Δ BEKAS KULIK daw. p. samotnik w zn 1.
Δ BEKAS LAPOŃSKI daw. p. szlamnik (zwyczajny).
Δ BEKAS SŁĄKA, B. SŁOMKA, B. SŁONKA daw. p. słonka (zwyczajna): Jednego wieczoru,
o zmierzchu, gdy uroczy cień zasnuwał ziemię (…) ujrzał nad sobą, na tle dogasającego nieba,
zygzak lotu bekasa-słonki. KARP. Tytan 561. • Bekas kszyk chowa gniazdo wśród traw i
turzyc… a jego krewniak bekas słonka, ściele je na ziemi, w leśnej gęstwinie. ŁAP. W kniei.
Najnowsze komentarze