To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

SZLAMNIK
1a. ornit. SZLAMNIK ZWYCZAJNY <Limosa lapponica, ptaków z rodziny bekasowatych
Scolopacida, w Polsce przelotny (in. sz. rdzawy; daw./lud. bekas lapoński, nabłotnik
podgorzały, n. pręgowany, rycyk lapoński, r. północny)>: Szlamnik rdzawy wędruje w
stadach od 5-20 sztuk, wyjątkowo tylko pojedynczo. SOKOŁ. Ptaki II, 308.
1b. ornit. <nazwa innego ptaka>:
Δ SZLAMNIK daw. p. rycyk (zwyczajny) : Jeden ze szlamników zajął natychmiast swój stały
punkt obserwacyjny, drugi zaś – prawdopodobnie samczyk – rozłożył skrzydełka i ogonek,
opuśił łebek ku ziemi i tupając nóżkami zaczął odprawiać jakiś dziwaczny tan, czyniąc przy
tym najrozmaitsze figury. PUCH. Łabędź 86. • W okresie przelotów większe stada rycyków
można ponadto spotkać we wszelkiego rodzaju błotnistych miejscach – na przykład na dnie
spuszonych na zimę stawów rybnych. Ze względu na ów zwyczaj żerowania w mule i szlamie
dawniej nazywano rycyka „szlamnikiem”. GRASZ. Ptaki 162.
Δ SZLAMNIK CZARNOSTERNY daw. p. rycyk (zwyczajny).
Δ SZLAMNIK KRYCAJ daw. p. rycyk (zwyczajny).
Δ SZLAMNIK RYCYK daw. p. rycyk (zwyczajny): Przechodząc (…) przez małą łączkę
zaobserwowaliśmy szlamnika rycyka, który zawsze odprowadzł nas kawałek drogi. PUCH.
Łabędź 86. Szlamnik rycyk jest ptakiem znacznie większym od bekasów, a do okazałego
wyglądu przyczyniająsię przede wszystkim bardzo długi dziób, wysokie nogi i długa szyja.
SOKOŁ. Ptaki II, 306.

  • 1

© Copyright 1990-2025 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry