„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej
Zakres tematyczny Słownika:
Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.
Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł
Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej
BIEŁAKRUPA p. pyleniec pospolity.
BIEŁASINKI gw. oraw. p. chaber (bławatek).
BIEŁRZAN p. kozłek (lekarski).
BIERKA entom. <nazwa krajowych gatunków chrząszczy z rodziny kózkowatych Cermabycidae>:
Δ BIERKA DĘBOWA Exocentrus adspersus (in. b. wieczorka),
Δ BIERKA LIPOWA E. lusitanus,
Δ BIERKA WIĄZOWA E. punctipennis (in. b. wiązówka),
Δ BIERKA WIERZBOWA E. stierlini.
BIERKNA daw. p. krąp.
BIERNIK p. biedrzeniec (mniejszy).
BIESEK entom. BIESEK MURZYNEK <Odezia atrata, motyl z rodziny miernikowców Geometridae (daw. dyaszek murzynek)>
BILICA daw. p. bylica.
BILICA PIOŁUN p. bylica (piołun).
BILICA POSPOLITA gw. żyw. p. bylica (pospolita).
BILIKA gw. podh. żyw. p. bylica (pospolita).
BINDASY p. paprotnik (ostry).
BIOCENOZA ekol. <zespół populacji organizmów roślinnych, zwierzęcych i mikroorganizmów danego środowiska, powiązanych ze sobą określonymi czynnikami ekologicznymi i zależnościami pokarmowymi, tworzących całość, która pozostaje w przyrodzie w stanie dynamicznej równowagi> Δ BIOCENOZA ROŚLINNA p. fitocenoza.
BIODRO
1. zool. <u kręgowców: staw biodrowy, wraz z boczną częścią miednicy i górną zewnętrzną
częścią uda>
2. zool. <u stawonogów: pierwszy, nasadowy człon nogi>
BIOGEOCENOZA p. ekosystem.
BIOTOP ekol. <środowisko życia biocenozy>: Trudno byłoby nie wspomnieć o lokatorze może najmniej sympatycznym, choć równie ważnym w zespole tworzącym ten ciekawy biotop. PUCH. Wyspa 124.
BIRGINIAK ornit. <Polysticta stelleri, ptak z rodziny kaczkowatych Anatidae, do Polski zalatujący (in. kaczka srokata, pstrokaczka)>
BIRKUT daw. <nazwa ptaków>:
Δ BIRKUT p. orzeł (przedni).
Δ BIRKUT, B. BIELIK p. bielik (zwyczajny): Zwykle w takiej sytuacji birkut nie spieszył się z
porannym lotem. Wiedział, że słońce rychło rozproszy mgłę i osuszy zwilgotniałe pióra.
JAKÓB. Drapieżcy 85. • Birkut zszedł nisko nad wierzchołki drzew, powoli sunąc w stronę
czaplińca. JAKÓB. Drapieżcy 100. • Rodzice [żurawie] wyprowadziły dwoje młodych, gdy nagle
z lasu nadleciał birkut i zaatakował je. One jednak broniły się dzielnie i odpędziły napastnika.
PUCH. Łabędź 42. • Wielki ptak płynął ponad konarami drzew nie poruszając prawie
skrzydłami. Zamarliśmy z wrażenia – to birkut. Zatoczywszy kilka łuków obiniżył lot i usiadł
na sąsiednij sośnie. Teraz cąła jego postać ukazała sięw pełni naszym oczom. Biały ogon i siwa
głowa dodawały mu jeszcze majestatu, a żółte szpony zaciśnięte władczo na konarze, który aż
ugiął się pod nim, świdczyły o wielkości ptaka. PUCH. Łabędź 48. • To był birkut bielik. On
żywi się przeważnie rybami i tylko czasem chwyta ptactwo wodne. PUCH. Bezkrwawe 60.
BISIOR zool. <u małży: wiązka jedwabistych nici powstająca z szybko krzepnącej wydzieliny, np. u racicznicy zmiennej>
BISKUP p. sromotnik (bezwstydny).
BIYDRZINIEC gw. żyw. p. biedrzeniec (mniejszy).
BIYLICA gw. żyw. p. bylica (pospolita).
BIŹDERNIK p. września pobrzeżna.
BJERKANDERA ODYMIONA p. szaroporka (odymiona).
BJERKANDERA PODPALANA p. szaroporka (podpalana).
BLACÓT p. lulek (czarny).
BLADAWIEC KAUKASKI p. boettgerilla blada.
BLAK
1. <miejsce, gdzie jest płytka woda, płycizna, mielizna>
2. daw.(stpl.) <polana w lesie, halizna>
BLASZKOWIEC mikol. BLASZKOWIEC DROBNOZARODNIKOWY <Lenzites betulinus, grzyb z rodziny żagwiowatych Polyporaceae (in. b. brzozowy; daw. bedłka brzozowa, siatkowiec brzozowy, s. pstry, s. wiotki, skórzak brzozowy, s. różnobarwny)>
BLEDNICZKA p. biedronka (bledniczka).
BLEJA(K) daw. p. rozpiór.
BLEJEK daw. p. rozpiór.
BLEKIT gw. p. wierzba (rokita).
BLEKITA gw. p. wierzba (rokita).
BLEKOT
1. bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny baldaszkowatych Apiaceae>:
Δ BLEKOT CIENISTY Aethusa cynapioides,
Δ BLEKOT POSPOLITY A. cynapium (in. blekot, b. szaleń; daw./lud. mała bzducha,
mordownik, oleśnik, oman, pietrasznik, pietruszka końska, p. psia, psia pietruszka,
szaleń, sz. blekot, sz. ogrodowy, szczwół, trzebula leśna, weszka ogrodnaa) : Listki
blekotu są (…) podzielone na liczne, drobne listeczki; odznaczają się one niemiłym
czosnkowym zapachem. DYAK. Cyt SD.
2. bot. <nazwa innych gatunków roślin>:
Δ BLEKOT gw. p. bieluń (dziędzierzawa).
Δ BLEKOT daw. p. lulek (czarny).
Δ BLEKOT p. szalej (jadowity).
Δ BLEKOT CZARNY p. lulek (czarny).
Δ BLEKOT ŁUBEK p. lulek (czarny).
BLEKOTEK daw. p. świerząbek .
BLEKOTEK p. świerząbek (gajowy).
BLEN p. lulek (czarny).
BLIK daw. p. krąp.
BLIK daw. p. rozpiór.
BLIN daw. p. brzana.
BLINDZIA gw. poles. p. wierzba (iwa).
BLIŃDZIA p. wierzba (biała).
BLISKAWICA gw. grodz. p. pięciornik (srebrny).
BLIŹNIACZEK daw. p. pędruś (Apion(Protapion) assimile).
BLIŹNIACZKA p. bliźniczka psia trawka.
BLIŹNICZKA bot. BLIŹNICZKA PSIA TRAWKA <Nardus stricta, rodzimy gatunek rośliny z rodziny traw Poaceae (in. b. psia, b. szarzyna, b. wyprostowana; daw./lud. bliźniaczka, bliźniczki szarzyna, kudła, nardusek, narduszek, pismaria, psia trawka, psianka, psiara, psiarka, psina, psiô trôwa, psiôra, scotka, skucina, skuciôra, szarzyna, szczeć, szpikanarda, śkucina)>
BLIŹNICZKI SZARZYNA p. bliźniczka psia trawka.
BLOKAD p. lulek (czarny).
BLOKOT gw. litew. p. lulek (czarny).
BLUSZCZ
1a. bot. BLUSZCZ POSPOLITY <Hedera helix, rodzimy gatunek pnączą z rodziny araliowatych
Araliaceae (in. bluszcz, b. biały, b. borowy, b. drobnolistny, b. drugi drzewny, b. drzewny,
b. dziki, b. leśny; daw./lud. brostan, drugi bluszcz drzewny, kołtunian, kurdyban,
mętelnik, serdecnik)>
1b. bot. <nazwa innej rośliny>:
Δ BLUSZCZ, B. DRZEWNY, B. SWINI, B. ŚWIŃSKI, B. ZIEMNY, B. ZIMOWY p.
bluszczyk (kurdybanek).
Δ BLUSZCZ p. manna (mielec).
Δ BLUSZCZ p. tatarak zwyczajny.
BLUSZCZAK p. bluszczyk (kurdybanek).
Najnowsze komentarze