To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

SANK gw. p. sasanka (łąkowa).

SANK gw. p. sasanka (otwarta).

SANK gw. p. sasanka (zwyczajna).

SANTALINA p. glistnik jaskółcze ziele.

SANTORIA p. centuria (pospolita).

SAŃTA gw. podh. p. kocimiętka (właściwa).

SAP ŁUZINA daw.(stpl.) <bagnisto, mokradło, sap>

SAPA
1. icht. <Ballerus sapa, rodzimy gatunek ryby słodkowodnej z rodziny karpiowatych Cyprinidae (in.
klepiec)>
2. <>

SAPAL daw. p. kleń w zn. 1a.

SAPON p. glistnik jaskółcze ziele.

SAPOTKA ŚLĄSKA bot. <Fritzea lamprophora, porost z rodziny Lecideaceae>

SAPUN p. glistnik jaskółcze ziele.

SARAJESZKA p. gołąbek (cukrówka).

SARAJESZKA JESIENNA p. gołąbek (wymiotny).

SARDELA ichtiol. SARDELA EUROPEJSKA <Engraulis encrasicolus, rodzimy gatunek ryby morskiej z rodziny sardelowatych Engraulidae (in. chamsa)>

SARDYNKA NORWESKA p. szprot.

SARENKA p. kolczak (obłączasty).

SARENKA p. sarniak (dachówkowaty).

SARKA lud. kaszub. p. sroka.

SARNA p. naziemek (białawy).

SARNA, S. BIAŁA, S. ZAROŚLOWA, S. ŻÓŁTA p. kolczak (obłączasty).

SARNA, S. CZARNA, S. DACHÓWKOWATA p. sarniak (dachówkowaty).

SARNI KORZEŃ p. gorysz (siny).

SARNI PĄP p. pięciornik (kurze ziele).

SARNIAK
1a. mikol. <nazwa grzybów z rodziny kolcownicowatych Bankeraceae>:
Δ SARNIAK DACHÓWKOWATY Sarcodon imbricatus (in. s. świerkowy; daw./lud. buroch,
grzyb sarni, jasienie, jastrząb sarniak, klępia munia, kobeska, kobyle wargi, kolczak,
k. dachówkowaty, k. dachówkowy, k. łoszak, kolczówka, koza, kozi, krowi łeb, k. pysk,
krowia buzia, k. gęba, k. g. szara, k. morda, k. munia, k. muńka, krowiaczy ozór,
krowiak, krowięca gęba, k. warga, krowiucha, krówka, krówska gęba, krówski pysk,
kudłacz, kukawka, kurka strzępata, łosuń, łoszak, łoś, matka grzybowa, mechatka,
mechówka, ozór, pazibroda, piestrak, poddubień, sarenka, sarna, s. czarna, s.
dachówkowata, sarniak, s. jastrząb, sarnie nogi, s. nóżki, sarnówka, siarna, sowa,
szarka, trumlak, twardziak, wargiele, wilczy język, wola morda, woli język, wołowa
morda, wołowe ozory, wołowy język),
Δ SARNIAK FIOŁKOWY S. joeides,
Δ SARNIAK JASNONOGI S. leucopus,
Δ SARNIAK SINOSTOPY S. glaucopus,
Δ SARNIAK SOSNOWY S. squamosus,
Δ SARNIAK SZORSTKI S. scabrosus (in. s. gorzki).
1b. mikol. SARNIAK, S. ŻÓŁTY p. kolczak (obłączasty).
2. bot. p. żarnowiec (miotlasty).

SARNIE NOGI, S. NÓŻKI p. kolczak (obłączasty).

SARNIE NOGI, S. NÓŻKI p. sarniak (dachówkowaty).

SARNINIEC gw. żyw. p. żarnowiec (miotlasty).

SARNIOK gw. ciesz. <samiec sarny>: W naszych górach sóm szumne sarnioki. K.-T.-P.-W. Cieszyn 259.

SARNKI p. sierpik (barwierski).

SARNOWIEC p. żarnowiec (miotlasty).

SARNÓWKA p. kolczak (obłączasty).

SARNÓWKA p. sarniak (dachówkowaty).

SAROTKA gw. podh. p. szarotka (alpejska).

SARUTKI gw. podh. p. szarotka (alpejska).

SASANKA
1a. bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny jaskrowatych Ranunculaceae>:
Δ SASANKA ALPEJSKA Pulsatilla alba (in. s. biała; daw./lud. zawilec alpejski): Sasanka
alpejska, piękna wysokogórska roślina, zdobi swymi białymi kwiatami hale i upłazy skalne w
okresie wiosny. FABISZ. Sudety 66.
Δ SASANKA ŁĄKOWA P. pratensis (in. sasanka, s. ciemna, s. zwisła; daw./lud. czarcie
ziele, czarne ziele, dzwoneczki łąkowe, ronikieca, sank, sasanki ranne, wietrznica,
zajaczy son, zawilec łąkowy),
Δ SASANKA OTWARTA P. patens (in. s. dzwonkowata; daw./lud. sank),
Δ SASANKA SŁOWACKA P. slavica,
Δ SASANKA WIOSENNA P. vernalis (daw./lud. zawilec wiosenny),
Δ SASANKA ZWYCZAJNA P. vulgaris, u nas prawdopodobnie wymarła (daw./lud. sank).
1b. bot. <nazwa innych roślin>:
Δ SASANKA p. zawilec (gajowy).
Δ SASANKA p. zimowit jesienny.
Δ SASANKA GAJOWA p. zawilec (gajowy).
Δ SASANKA NIESTRĘTEK p. zawilec (gajowy).

SASANKI RANNE p. sasanka (łąkowa).

SASOLNICZKA gw. śląsk. p. firletka (poszarpana).

SASYNA daw. małop. p. tatarak zwyczajny.

SASZENKI p. wrotycz (maruna).

SATANGRZYB p. podgrzybek (złotopory).

SAUSSUREA bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny złozonych Asterace>:
Δ SAUSSUREA ALPEJSKA Saussurea alpina,
Δ SAUSSUREA WIELKOGŁOWA S. pygmaea.

SAUTERIA bot. SAUTERIA ALPEJSKA <Sauteria alpina, wątrobowiec z rodziny kleweowatych Cleveaceae (daw. soteria)>

SAWINA gw. podh. p. jałowiec (sabiński).

SAWINIEC p. jałowiec (sawina).

SĄDAK gw. litew. p. sandacz pospolity.

SĄMP daw. p. sęp.

SCHABI OPICH p. jaskier (jadowity).

SCHARNOWKI p. janowiec (barwierski).

SCHERARDIA p. rolnica (pospolita).

SCHOLNIK p. glistnik jaskółcze ziele.

SCOTKA p. bliźniczka psia trawka.

SCUBEL, SCUBEŁ, SCUKA, SURAPAK, SCUPÓK daw./lud. p. szczupak zwyczajny.

SCYGIEŁ, SCYGIOŁ, SCYGLIK lud. p. szczygieł w zn. 1a.

SCYPULNIOK gw. podh. p. skrzyp.

SCYRBOK gw. żyw. p. ostrożeń (warzywny).

SCYRKOT, SCYRKÔWKA gw. żyw. p. szelężnik (większy).

SCYRNADEL, SCYRNOL lud.. p. trznadel (zwyczajny).

SCZA daw.(stpl.) <ścieżka; też stdza, steżka, stodza>

SCZAWIK p. szczawik (zajęczy).

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry