Słownik przyrodniczy – Grzegorz Bobrowicz

To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
nazwy części roślin i zwierząt;
głosy zwierząt;
nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

SCZYGIEŁ, SCZYGIEŁKA lud. p. szczygieł w zn. 1a.

SCZYRZYCA p. pięciornik (gęsi).

SEDMÓWKA lud. p. biedronka (siedmiokropka).

SEDUŃ p. siedzuń (sosnowy).

SEDZIEC gw. żyw. p. sadziec (konopiasty).

SELANIA bot. SELANIA NIEBIESKAWA <Saelania glaucescens, mech z rodziny Ceratonodtoideae>

SELERNICA bot. SELERNICA ŻYŁKOWANA <Cnidium dubium, rodzimy gatunek rośliny z rodziny traw Poaceae (daw./lud. biedrzycznik, biedrzyniec, biedrzysznik, biedzycznik)>

SELERY bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny baldaszkowatych Apiaceae>:
Δ SELERY BŁOTNE Apium repens (in. pęczyna błotna),
Δ SELERY WĘZŁOBALDACHOWE A. nodiflorum (in. pęczyna kolankowata, p.
węzłobaldachowa, selery kolankowate),
Δ SELERY WODNE A. inundatum (in. pęczyna wodna), u nas wymarłe.

SELIGERIA p. drobniaczek.

SELINA daw.(stpl.) <gaj, bór, gęstwina; też szelina>

SENYCZKA lud. hucul. p. sikora.

SERADELA bot. SERADELA DROBNA <Ornithopus perpusillus, rodzimy gatunek rośliny z rodziny motylkowatych Fabaceae>

SERCOWE ZIELE p. serdecznik (pospolity).

SERCÓWKA zool. <nazwa małży z rodziny sercówkowatych Cardiidae>:
Δ SERCÓWKA DROBNA Parvicardium hauniense,
Δ SERCÓWKA JADALNA Cerastoderma edule,
Δ SERCÓWKA POSPOLITA Cerastoderma glaucum (in. s. bałtycka, s. biała).

SERDECNIK gw. żyw. p. bluszcz (pospolity): Serdecnik zbiyrajóm do bagnióntek. NOWAK J.K. Żywiec 177.

SERDECZNE ZIELE p. gorysz (siny).

SERDECZNIK
1a. bot. SERDECZNIK POSPOLITY < Leonurus cardiaca, zadomowiony u nas gatunek rośliny z
rodziny wargowych Lamiaceae (in. serdecznik, s. trzeci, s. zwyczajny; daw./lud. gęsia stopa,
kotcza szanta, lisi ogon, lwi ogon, lwie serce, ptasie ziele, sercowe ziele, swyndziuch,
wilcza stopa)>
1b. bot. <nazwa innych roślin>:
Δ SERDECZNIK p. centuria (pospolita).
Δ SERDECZNIK p. dziewięciornik (błotny).
Δ SERDECZNIK p. gorysz (siny).
Δ SERDECZNIK p. kokornak powojnikowy.
Δ SERDECZNIK p. krzyżownica (zwyczajna).
Δ SERDECZNIK gw. litew. p. przywrotnik.
Δ SERDECZNIK BŁOTNY p. dziewięciornik (błotny).
Δ SERDECZNIK FAŁSZYWY p. szczeciogon szantowaty.
Δ SERDECZNIK KOCI p. szczeciogon szantowaty.
Δ SERDECZNIK SZANTOWATY p. szczeciogon szantowaty.

SERDECZNY KORZEŃ p. gorysz (siny).

SERDESZNIK p. krzyżownica (zwyczajna).

SERDUSZKA p. tasznik (pospolity).

SERDUSZKA MATKI BOSKIEJ lud. p. drżączka średnia.

SERETOŃKA p. stokrotka (pospolita).

SERJADKA MIERZLIWA p. gołąbek (wymiotny).

SEROCZEŃ p. palusznik (krwawy).

SEROJADKA p. gołąbek (cukrówka).

SEROJADKA p. gołąbek (śmierdzący).

SEROJADKA p. gołąbek (zielonawy).

SEROJESTKA p. gołąbek (cukrówka).

SEROJESZKA p. gołąbek w zn 1:

SEROJESZKA CZERWONA p. gołąbek (cukrówka).

SEROJESZKA CZERWONA p. gołąbek (czerwony).

SEROJESZKA GORZKA p. gołąbek (słodkawy).

SEROJESZKA KRUCHA p. gołąbek (kruchy).

SEROJESZKA MIERZLIWA p. gołąbek (wymiotny).

SEROJESZKA OSTRA p. gołąbek (słodkawy).

SEROJESZKA SKÓRKOWATO-ŻÓŁTA p. gołąbek (żółciowy).

SEROJESZKA ŚMIERDZĄCA p. gołąbek (śmierdzący).

SEROJESZKA ŻÓŁTA p. gołąbek (żółty).

SEROJESZKÓWKA FIOLETOWA p. lakówka (pospolita).

SEROJESZKÓWKA FIOŁKOWA p. lakówka (pospolita).

SEROJEŻKA p. gołąbek (cukrówka).

SEROJEŻKA p. gołąbek (śmierdzący).

SEROJEŻKA p. gołąbek (wymiotny).

SEROKA lud. drohicz. kujaw. wlkp. p. sroka.

SEROKOPUD daw. p. dzierzba oraz p. dzierzba (czarnoczelna).

SEROKOPYTNIK gw. august. p. srokosz w zn 1a.

SEROKOS ornit. daw. <nazwa ptaków>:
Δ p. gąsiorek.
Δ gw. podl. p. srokosz w zn 1a.
Δ SEROKOS MNIEJSZY, S. RUDOGŁOW daw. p. dzierzba (rudogłowa).

SEROKOSZ ornit. daw. <nazwa ptaków>:
Δ SEROKOSZ daw. p. dzierzba.
Δ SEROKOSZ CZERWIEŃCZYK, S. RUDOGŁÓW p. dzierzba (rudogłowa).
Δ SEROKOSZ MAŁY p. dzierzba (czarnoczelna).
Δ SEROKOSZ, S. DZIERZBA, S. POSPOLITY, S. WIĘKSZY p. srokosz w zn 1a.
Δ SEROKOSZ SEROKOSZEK, S. ŚPIEWAK, S. ŻARTOWNIŚ p. gąsiorek.