„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej
Zakres tematyczny Słownika:
Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.
Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł
Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej
MYSIOREK lud. p. myszołów (zwyczajny).
MYSIUR lud. p. myszołów (zwyczajny).
MYSIUREK bot. MYSIUREK DROBNY <Myosurus minimus, rodzimy gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych Ranunculaceae (in. m. maleńki, m. najmniejszy; daw./lud. mysi ogon, pinoszki)>
MYSZAK żarg. ornit. oraz daw. p. myszołów (zwyczajny).
MYSZARECZKA lud. małopol. p. myszołów (zwyczajny).
MYSZE JAJKA p. ziarnopłon (wiosenny).
MYSZE USZKA p. jastrzębiec (kosmaczek).
MYSZE USZKA MODRE p. niezapominajka (polna).
MYSZE USZKO daw. p. jastrzębiec (gronkowy).
MYSZE USZKO p. jastrzębiec (kosmaczek).
MYSZE USZKO p. rogownica (polna).
MYSZENIEC
1a. bot. <nazwa mchów z rodziny kolczastolistnych Echinodiaceae>:
Δ MYSZENIEC BAŹKOWIEC Isothecium alopecuroides,
Δ MYSZENIEC MNIEJSZY I. myosuroides.
1b. bot. p. psianka (słodkogórz).
MYSZOBER p. mozga trzcinowata.
MYSZOGONEK bot. <nazwa mchów z rodziny międzylistowatych Pterigynandraceae>:
Δ MYSZOGONEK DELIKATNY Myurella tenerrima,
Δ MYSZOGONEK KOTKOWATY M. julacea.
MYSZOŁOWCA lud. iłż. p. myszołów (zwyczajny).
MYSZOŁOWIEC lud. iłż. p. myszołów (zwyczajny).
MYSZOŁOWIEC lud. galic. podh. p. błotniak (stawowy).
MYSZOŁOWKA daw. p. myszołów (zwyczajny).
MYSZOŁÓW ornit. <nazwa ptaków z rodziny jastrzębiowatych Accipitridae>:
Δ MYSZOŁÓW daw. p. jastrząb (zwyczajny).
Δ MYSZOŁÓW, M. PSZCZOŁOJAD, M. TRZMIELOJAD daw. p. trzmielojad zwyczajny.
Δ MYSZOŁÓW KURHANNIK p. kurhannik (in. m. wschodni): Myszołów kurhannik żyje w
krajach położonych dokoła południowego i wschodniego wybrzeża Morza Śródziemnego oraz
w Azji. SOKOŁ. Ptaki II, 67.
Δ MYSZOŁÓW WŁOCHATY B. lagopus, w Polsce przelotny i zimujący (in. m. północny;
daw./lud. jastrząb wielki, j. zimowy, karlik, kobuz śnieżny, k. włochaty, kosmacz, k.
północny, koniuch, puszcz, sęp myszołów, sokół kobuz włochaty, s. koniuch, s.
włochacz, s. włochaty):
[Do myszołowów zwyczajnych] na czas zimy dołączają goście naprawdę północni, nadlatujący
z obszarów tundry. To właśnie myszołowy włochate, większe od zwyczajnych i wryróżniające
się spodniami godnymi mieszkańców zimnych stron: bogatym upierzeniem nóg sięgającym aż
do szponów. KŁOS. T. Dzicz 67. • Nogi myszołowa włochatego są upierzone aż do palców,
podczas gdy nogi myszołowa zwyczajnego na skoku są gołe.(…) Oczy myszołowa włochatego
są nieco większe niż myszołowa zwyczajnego i wyrazem przypominają oczy sów. SOKOŁ.
Ptaki II, 69.
Δ MYSZOŁÓW ZWYCZAJNY Buteo buteo, w Polsce lęgowy, przelotny i zimujący (in.
myszołów, m. pospolity, m. właściwy; daw./lud. jastrząb myszołów, j. myszołówka
pospolita, j. myszy, kania mała, kaniuga, k. myszołówka, kaniuk, kobek, kobuch,
kobus, kobusek, kobuz myszołów, mysiorek, mysiur, myszak, myszareczka,
myszołowca, myszołowiec, myszołowka, myszołówka, sokół kobuz myszołów, s.
myszołów, s. raróg): Nazwa „myszołów” wskazuje, że ten najpospolitszy u nas ptak drapieżny
(…) żywi się wyłącznie myszami, ale tak naprawdę poluje też (…) na inne stworzenia, jak żaby,
węże czy pisklęta. KŁOS. T. Dzicz 69. • Dokładny opis ubarwienia myszołowa zwyczajnego
zająłby wiele miejsca. Ogólnie biorąc spośród naszych ptaków drapieżnych należy on obok
trzmielojada do gatunków najbardziej zmiennych. Od osobników czarnobrązowych aż do
śnieżnobiałych z zaledwie kilkoma ciemnymi plamami na sterówkach i lotkach, spotykamy
wszystkie przejścia. Bywają również okazy brązowe jak tabaka lub szare jak popiół. Na
Pomorzu i w Poznańskiem przeważają osobniki o ubarwieniu szarobrązowym, na Śląsku –
kremowobiałym. SOKOŁ. Ptaki II, 64. • Myszołów uprawia polowanie chętniej ze stanowiska
niż „na szukanego”. Godzinami umie stać spokojnie na wierzchołku sterty, na kamieniu lub na
słupie przy brzegu pól. SOKOŁ. Ptaki II, 67. • Myszołów zwyczajny, obok pustułki, jest
naszym najpospolitszym ptakiem drapieżnym. SOKOŁ. Ptaki II, 63.
MYSZOŁÓWKA lud. p. myszołów (zwyczajny).
MYSZOMORD p. tojad (lisi).
MYSZOTRZEW p. karmnik (rozesłany).
MYSZOTRZEW p. kościenica (wodna).
MYSZOTRZEW p. gwiazdnica (pospolita).
MYSZY JĘCZMIEŃ p. jęczmień (płonny).
MYSZYBER TRZCINNY p. mozga trzcinowata.
MYSZYKRÓL daw. p. mysikrólik (zwyczajny).
MYSZYKRÓLIK daw. p. mysikrólik (zwyczajny).
MYSZYNA p. leszczyna (pospolita).
MYSZYNIEC gw. podh. p. bodziszek (cuchnący).
MYSZYNIEC gw. august. p. psianka (słodkogórz).
MYŚLIWIEC daw. p. przekrasek (mróweczka).
MYŚLIWSKI CHLEB daw. <dno kwiatowe młodych kwiatostanów dziewięćsiła bezłodygowewgo>:W okresach głodu jedzono myśliwski chleb, czyli dno kwiatowe młodych kwiatostanów [dziewięćsiła bezłodygowewgo]. GIŻA Wroc. 16.
Najnowsze komentarze