To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

JASTRZĘBIEC
1a. bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny złożonych Asteraceae (daw./lud. mlecz)>:
Δ JASTRZĘBIEC ALPEJSKI Hieracium alpinum (in. j. górny),
Δ JASTRZĘBIEC ATRAMENTOWY H. atramentarium,
Δ JASTRZĘBIEC BALDASZKOWATY H. umbellatum (in. j. baldaszkowy),
Δ JASTRZĘBIEC BAUHINA H. bauhinii,
Δ JASTRZĘBIEC BLADY H. schmidtii,
Δ JASTRZĘBIEC BRÓDKOWATY H. alpicola,
Δ JASTRZĘBIEC BRUNATNY H. fuscoatrum,
Δ JASTRZĘBIEC CHONDRILLOLISTNY H. chondrillifolium,
Δ JASTRZĘBIEC CIENISTY H. umbrosum,
Δ JASTRZĘBIEC CIEPŁOLUBNY H. calodon,
Δ JASTRZĘBIEC CZARNIAWY H. nigrescens,
Δ JASTRZĘBIEC CZERWONAWOROZŁOGOWY H. calomastix,
Δ JASTRZĘBIEC CZERWONAWY H. rubrum (in. j. czerwony),
Δ JASTRZĘBIEC DELIKATNY H. leptophyton,
Δ JASTRZĘBIEC DŁUGOŁODYGOWY H. longiscapum,
Δ JASTRZĘBIEC DŁUGOROZŁOGOWY H. macrostolonum,
Δ JASTRZĘBIEC ELEGANCKI H. scitulum,
Δ JASTRZĘBIEC FRITZEGO H. fritzei,
Δ JASTRZĘBIEC FUCKELA H. fuckelianum,
Δ JASTRZĘBIEC GAŁĘZISTY H. barbatum,
Δ JASTRZĘBIEC GĘSTOKOSZYCZKOWY H. densiflorum,
Δ JASTRZĘBIEC GŁADKI H. laevigatum (in. j. sztywny; daw./lud. piżmo polne),
Δ JASTRZĘBIEC GOMBSEŃSKI H. gombense,
Δ JASTRZĘBIEC GRONKOWY H. lactucella (in. j. gronkowaty; daw./lud. mysze uszko),
Δ JASTRZĘBIEC IZERSKI H. iseranum,
Δ JASTRZĘBIEC JURAJSKI H. jurassicum,
Δ JASTRZĘBIEC KARKONOSKI H. corconticum,
Δ JASTRZĘBIEC KARPACKI H. carpaticum,
Δ JASTRZĘBIEC KŁACZKOWATY H. suprafloccosum,
Δ JASTRZĘBIEC KOERNICKEGO H. koernickeanum,
Δ JASTRZĘBIEC KOSMACZEK H. pilosella (in. j. niedośpiałek, kosmaczek; daw./lud. boży
mech, kosmata babka, mysze uszka, m. uszko, niedośpiałek, pyszne uszko,
śmietônnik, wałasienica, wałasznik),
Δ JASTRZĘBIEC KOSMACZKOKWIATOWY H. piloselliflorum,
Δ JASTRZĘBIEC KOSMATY H. villosum,
Δ JASTRZĘBIEC KWIECISTY H. floribundum (in. j. atramentowy, j. bogato ukwieciony),
Δ JASTRZĘBIEC LACHENALA H. lachenalii,
Δ JASTRZĘBIEC LAUROWATY H. laurinum,
Δ JASTRZĘBIEC LEŚNY H. murorum (in. j. murowy, j. pospolity),
Δ JASTRZĘBIEC LETNI H. conicum,
Δ JASTRZĘBIEC LIPTOWSKI H. liptoviense,
Δ JASTRZĘBIEC ŁĄKOWY H. caespitosum,
Δ JASTRZĘBIEC MARII BORNMÜLLER H. mariae-bornmulleriae,
Δ JASTRZĘBIEC MODRY H. caesium,
Δ JASTRZĘBIEC MYLĄCY H. fallax,
Δ JASTRZĘBIEC OBORNEGO H. obornyanum,
Δ JASTRZĘBIEC OGNISTY H. blyttianum,
Δ JASTRZĘBIEC OMANOWATY H. inuloides,
Δ JASTRZĘBIEC ONOSMOWATY H. onosmoides,
Δ JASTRZĘBIEC PANNOŃSKI H. auriculoides,
Δ JASTRZĘBIEC PETERA H. peteranum,
Δ JASTRZĘBIEC PLAMISTY H. maculatum,
Δ JASTRZĘBIEC PŁODNY H. euchaetium,
Δ JASTRZĘBIEC POMARAŃCZOWY H. aurantiacum (daw./lud. jastrzębiec): Niewiele
naszych roślin górskich ma tak mocno kontrastującą z zielenią barwę kwiatów, jak jastrzębiec
pomarańczowy. Kwiaty te, koloru czerwonopomarańczowego lub prawie jaskrawoczerwonego
(…) już z daleka zdradzają się swą ostrąbarwą. FABISZ. Sudety 134.
Δ JASTRZĘBIEC POPIELATY H. tephrosoma,
Δ JASTRZĘBIEC POŚREDNI H. epimedium,
Δ JASTRZĘBIEC PRUSKI H. prussicum,
Δ JASTRZĘBIEC PRZENĘTOWATY H. prenanthoides,
Δ JASTRZĘBIEC PRZEWIERTNIOWATY H. bupleuroides,
Δ JASTRZĘBIEC PRZEZROCZYSTY H. diaphanoides,
Δ JASTRZĘBIEC RAMIENISTY H. bracchiatum,
Δ JASTRZĘBIEC RODNIAŃSKI H. pietroszense,
Δ JASTRZĘBIEC ROHACKI H. rohacsense,
Δ JASTRZĘBIEC ROSTANA H. rostanii,
Δ JASTRZĘBIEC ROZGAŁĘZIONY H. virgicaule,
Δ JASTRZĘBIEC ROZŁOGOWATY H. flagellariforme,
Δ JASTRZĘBIEC ROZŁOGOWY H. flagellare,
Δ JASTRZĘBIEC ROZWIDLONY H. bifurcum,
Δ JASTRZĘBIEC RÓWNOŁODYGOWY H. laevicaule,
Δ JASTRZĘBIEC RUDY H. stoloniflorum,
Δ JASTRZĘBIEC RYFEJSKI H. riphaeum,
Δ JASTRZĘBIEC SABAUDZKI H. sabaudum (in. j. otulony, j. północny, j. wielokwiatowy),
Δ JASTRZĘBIEC SCHULTESA H. schultesii (in. j. gronkowaty),
Δ JASTRZĘBIEC SIARKOWY H. sulphureum,
Δ JASTRZĘBIEC SINY H. bifidum (in. j. widlasty),
Δ JASTRZĘBIEC SIWY H. kalksburgense,
Δ JASTRZĘBIEC SKALNICOWATY H. saxifragum,
Δ JASTRZĘBIEC SKUPIONY H. ambiguum,
Δ JASTRZĘBIEC STRZAŁKOWATY H. fuscocinereum,
Δ JASTRZĘBIEC SUCHY H. aridum,
Δ JASTRZĘBIEC SUDECKI H. pulmonarioides,
Δ JASTRZĘBIEC SZCZECINIASTY H. rothianum,
Δ JASTRZĘBIEC ŚCIEMNIAŁY H. nigritum (in. j. ciemny),
Δ JASTRZĘBIEC ŚCIERNISKOWY H. arvicola,
Δ JASTRZĘBIEC ŚLĄSKI H. silesiacum,
Δ JASTRZĘBIEC ŚLIMAKOWATY H. cochleatum,
Δ JASTRZĘBIEC VAGNERA H. vagneri,
Δ JASTRZĘBIEC WĄTPLIWY H. dubium,
Δ JASTRZĘBIEC WCZESNY H. glaucinum,
Δ JASTRZĘBIEC WCIĘTOLISTNY H. incisum,
Δ JASTRZĘBIEC WĘŻYMORDOLISTNY H. scorzonerifolium,
Δ JASTRZĘBIEC WIERZCHOTKOWY H. cymosum (in. j. podokołkowy),
Δ JASTRZĘBIEC WIESBAURA H. wiesbaurianum,
Δ JASTRZĘBIEC WŁOCHATY H. valdepilosum,
Δ JASTRZĘBIEC WŁOSISTY H. piliferum (in. j. kosmaty, j. omszony),
Δ JASTRZĘBIEC WYSOKI H. piloselloides,
Δ JASTRZĘBIEC ZĄBKOWANY H. dentatum,
Δ JASTRZĘBIEC ZĘBATOLISTNY H. glandulosodentatum,
Δ JASTRZĘBIEC ZIELONOKOSZYCZKOWY H. chlorocephalum,
Δ JASTRZĘBIEC ZIELONOOKRYWOWI H. chlorops,
Δ JASTRZĘBIEC ZIZA H. zizianum,
Δ JASTRZĘBIEC ZŁUDNY H. paragogum (in. j. zwodniczy),
Δ JASTRZĘBIEC ZWODNICZY H. apatelium,
Δ JASTRZĘBIEC ŻAŁOBNY H. atratum,
Δ JASTRZĘBIEC ŻMIJOWCOWATY H. echioides (in. j. szorstki, j. żmijowcowolistny, j.
żmijowcowy).
1b. bot. <nazwa zadomowionego u nas gatunku rośliny z rodziny złożonych>:
Δ JASTRZĘBIEC LEPKI H. amplexicaule.
2. mikol. <nazwa grzyba>:
Δ JASTRZĘBIEC p. czubajka (kania).

  • 1

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry