To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

KRUK
1a. ornit. KRUK ZWYCZAJNY <Corvus corax, ptak z rodziny krukowatych Corvidae, w Polsce
lęgowy, osiadły (in. kruk, k. czarny, k. pospolity, k. właściwy; daw./lud. gawron, krak, krek,
kryje, rabe, wron)>: Kruki szukają mięsa padłych zwierząt, których teraz na przedwiośniu nie
brakuje. KŁOS G.S.T. Biebrza 25. <prasłow.>
1b. ornit. daw. <nazwa innych ptaków>:
Δ KRUK, K. GAWRON, K. GLAPA p. gawron.
Δ KRUK CUDZOZIEMSKI, K. GWAREK daw. p. wieszczek.
Δ KRUK CZARNOWRON, K. WRONA CZARNA, K. WRONIEC p. czarnowron.
Δ KRUK KAWKA, K. K. POSPOLITA p. kawka.
Δ KRUK MORSKI, K. WODNY(indyw.) p. kormoran (czarny): Nazwa kormoran jest
zniekszatłceniem starej łacińskiej nazwy Corvus marinus, co dosłownie znaczy kruk morski.
Oczywiście kormorany nie mają nic wspólnego z krukami, a przypominają je jedynie barwą i
wymiarami ciała. SOKOŁ. Ptaki II, 491. • Wpatrzone w wodę, zamyślone jakieś, siedziały
szeregami kormorany, kruki morskie, jak ustawione w rzędy butelki. ZABOR. W sercu 185.
Na wyspie każdy kamień miał swego stałego lokatora. Wysiadywały tam dzień cały „kruki
wodne” (tak bowiem przezwaliśmy kormorany) i stamtąd robiły pojedynczo lub gromadnie
wypady na ryby. PUCH. Wyspa 164.
Δ KRUK MORSKI p. nurogęś.
Δ KRUK NOCNY p. puszczyk (zwyczajny).
Δ KRUK ORZECHÓWKA, K. O. STRYSZEK p. orzechówka (zwyczajna).
Δ KRUK SOJKA, K. SÓJKA p. sójka (zwyczajna).
Δ KRUK SROKA p. sroka.
Δ KRUK WODNY p. kormoran (czubaty).
Δ KRUK(lud. lubel. włoc.), K. WRONA, K. W. POSPOLITA p. wrona (siwa).

KRUK daw. p. łosoś szlachetny.

  • 1

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry