To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

BEZZĄB CZARNY p. mierznica czarna.

BORAK CZARNY p. maślak (zwyczajny).

CZARNY BEST gw. ostródz.-warm.-mazur. p. bez (czarny).

CZARNY BEZ p. bez (czarny).

CZARNY BOCIAN p. bocian (czarny).

CZARNY BOCIAN LEŚNY p. bocian (czarny): • Należy do nich nasz poczciwy bociek i jego najbliższy krewny czarny bocian leśny. KORS. Las 35.

CZARNY DROZD daw. p. kos (zwyczajny): Bystrooki czarny drozd, pospolicie nazywany kosem, pełni dobrowolnie obowiązki stróża bezpieczeństwa. Spostrzegłszy jakieś drapieżne zwierzę lub ptaka, siada na wysokiej gałęzi i wydaje jednostajny, mairowy krzyk: „ljutt… ljutt… ljutt!” OSSEN. W polskiej 44.

CZARNY DROŻDŻ lud. podh. p. kos (zwyczajny).

CZARNY KORZEŃ p. czerniec gronkowy.

CZARNY KORZEŃ p. żywokost (lekarski).

CZARNY KOSZTYFAŁ p. żywokost (lekarski).

CZARNY KOSZTYWAŁ p. żywokost (lekarski).

CZARNY LAS daw. <las liściasty, w węższym ujęciu: zwarty i mroczny las bukowy lub grabowy, w szerszym: także z innymi gatunkami liściastymi; las zrzucający liście i zimą pozostający „czarny” w przeciwieństwie do „zielonego” zimą lasu iglastego, zw. zielonym lasem>: Podstawą czarnych lasów jest głównie buk i grab w zwarciu ścisłym – w znaczeniu obszerniejszym dają czarne lasy także: jawory i klony, dęby i brzozy, wiązy i jasiony [jesiony]. POL. Obrazy II. cyt. SD. • Lasy zbyt zagęszczone i zarosłe, nawet w dzień okropność sprawujące, nazywamy czarne lasy. SL • Czarny las, który zbyt zagęszczony, zarosły, nawet w dzień okropność sprawuje. SL • Przy mokradłach przeważał „czarny las”, a więc olszyna, jesion, osika, a najbardziej brzoza. WYSŁ. Echa 49.

CZARNY ŁEPEK p. podgrzybek (brunatny).

GRZYBEK CZARNY p. podgrzybek (brunatny).

JELENI KORZEŃ CZARNY p. gorysz (siny).

KOZIAREK CZARNY p. koźlarz (babka).

LAS CZARNY p. czarny (las): Wewnątrz boru panuje zwykle większa ciemność, niż w lesie czarnym (tak zowią zwykle las liściasty w przeciwieństwie do wiecznie zielonego boru). DYAK. Las 11.

ŁEPEK CZARNY p. koźlarz (babka).

ŁEPEK CZARNY p. maślak (ziarnisty).

ŁEPEK CZARNY, Ł. SINY p. podgrzybek (brunatny).

MIARZ CZARNY p. jarzmianka (większa).

NAZDRZYK CZARNY p. gorysz (siny).

OPICH JELENI CZARNY p. gorysz (siny).

PRAWDZIWEK CZARNY p. podgrzybek (brunatny).

RYBITW CZARNY daw. p. rybitwa (czarna).

SUCHODRZEW CZARNY p. wiciokrzew (czarny).

SZCZENOPÓG CZARNY daw. p. rybitwa (czarna).

TURKOT CZARNY p. dzięcioł (czarny).
 

  • 1

© Copyright 1990-2025 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry