To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

ŚWIŃSKI p. borowik (ponury).

ŚWIŃSKI ŁEB daw./lud. <grzyb niejadalny>

ŚWIŃSKI MLECZ p. mniszek (pospolity).

ŚWIŃSKI PYSK p. mniszek (pospolity).

ŚWIŃSKI SER p. czasznica (oczkowata).

ŚWIŃSKI SER p. purchawka (chropowata).

ŚWIŃSKI ZIELI p. rdest (plamisty).

ŚWIŃSKIE ORZECHY p. skrzyp (polny).

ŚWIŃSKIE RYLE p. mleczaj (smaczny).

ŚWIŃSKIE UCHO p. dzieżka (pomarańczowa).

ŚWIŃSKIE ZIELE p. czermień (błotna).

ŚWIŃSKIE ZIELE p. trędownik (bulwiasty).

ŚWIŃSKO TROWA gw. ciesz. p. rdest (ptasi).

ŚWIŃSKÔ TRÔWA p. rdest (plamisty).

ŚWIR gw. mazow. p. świerk (pospolity).

ŚWIRCEK p. świerk (pospolity).

ŚWIRCZYNA p. świerk (pospolity).

ŚWIREK lud. łuk. p. świerk (pospolity).

ŚWIREPKA p. rzodkiew (świrzepa).

ŚWIRGIEL lud. p. knieć (błotna).

ŚWIRGOLA lud. mazow. p. wróbel (domowy).

ŚWIRK p. jodła pospolita.

ŚWIRK p. świerk (pospolity).

ŚWIRK p. modrzew (europejski).

ŚWIRKOWE DRZEWO, ŚWIRZAK daw. p. świerk (pospolity).

ŚWIRZEP p. rzodkiew (świrzepa).

ŚWIRZEPA p. rzodkiew (świrzepa).

ŚWISTAK lud. siem. p. wilga (zwyczajna).

ŚWISTAWKA daw. p. świstunka (leśna).

ŚWISTORKA daw. p. świstunka (leśna).

ŚWISTUŁA daw. p. świstun.

ŚWISTUN
1. ornit. <nazwa ptaków z rodziny kaczkowatych Anatidae, należących do kaczek pływających
(właściwych)>:
Δ ŚWISTUN AMERYKAŃSKI Anas americana, do Polski zalatujący wyjątkowo,
Δ ŚWISTUN (PISZCZAŁKA) A. penelope, ptak z rodziny kaczkowatych Anatidae, należący do
kaczek pływających (właściwych), w Polsce lęgowy, przelotny i zimujący (in. ś. piszczałka;
daw./lud. białobok, kaczka gwiżdżąca, k. piszczałka, k. świstuła, k. świstun, k. świstuń,
świstuń, ś. piszczałka, świstuła, świstunka)>: Najbardziej widoczne, a zwłaszcza słyszalne,
są świstuny. O zmierzchu wyruszają one na wędrówki, a charakterystyczne popiskiwania
przelatującego, ledwo widocznego na tle ciemnego nieba stada nadają specyficzny urok
marcowym wieczorom nad Biebrzą. KŁOS. G.T. Prawdziwa 20.
2. bot. p. leszczyna (pospolita).

ŚWISTUNEK daw. p. świstunka (leśna).

ŚWISTUNKA
1a. ornit. <nazwa ptaków z rodziny świstunek Phylloscopidae>:
Δ ŚWISTUNKA AŁTAJSKA Phylloscopus humei, do Polski zalatuje wyjątkowo,
Δ ŚWISTUNKA BRUNATNA Ph. fuscatus, do Polski zalatuje wyjątkowo,
Δ ŚWISTUNKA GÓRSKA Ph. bonelli, do Polski zalatuje, sporadycznie lęgowa,
Δ ŚWISTUNKA GRUBODZIOBA Ph. schwarzi, do Polski zalatuje wyjątkowo,
Δ ŚWISTUNKA IBERYJSKA Ph. ibericus, do Polski zalatuje wyjątkowo,
Δ ŚWISTUNKA LEŚNA Ph. sibilatrix, w Polsce lęgowa, przelotna, wyjątkowo zimująca (in.
świstunka, ś. zielonawa; daw./lud. czeczotka, gajośpiew leśny, g. świstunka, g. zielony,
gajówka leśna, g. świstunka, ksykacz, piegża świstunek, pliszka ksykacz, pokrzywka
zielonawa, przyziemek, przyzimek, przyziomek, świstawka, świstorka, świstunek):
Świstunka, choć większą część życia spędza na pracowitym przeczesywaniu gąszczu liści i
igieł, gniazdo zakłada bezpośrednio na ziemi. GRASZ. Ptaki 230.
Δ ŚWISTUNKA PIECUSZEK p. piecuszek w zn 1a.
Δ ŚWISTUNKA PÓŁNOCNA Ph. borealis, do Polski zalatuje wyjątkowo,
Δ ŚWISTUNKA RUDAWA, Ś. WÓJCIK daw. p. pierwiosnek (zwyczajny).
Δ ŚWISTUNKA ZIELONA, Ś. ZIELONAWA p. wójcik (zielony).
Δ ŚWISTUNKA ZŁOTAWA Ph. proregulus, do Polski zalatuje,
Δ ŚWISTUNKA ŻÓŁTAWA Ph. inornatus, do Polski zalatuje.
1b. ornit. daw. p. świstun.

ŚWISTUŃ, Ś. PISZCZAŁKA daw. p. świstun.

ŚWITEZIANKA entom. <nazwa ważek z rodziny świteziankowatych Calopterygidae>:
Δ ŚWITEZIANKA BŁYSZCZĄCA Calopteryx splendens (in. ś. lśniąca);
Δ ŚWITEZIANKA DZIEWICA C. virgo (in. ś. modra).

ŚWITNIK p. świetlik (łąkowy).

ŚWIYNTOJAŃSKI ZIELE gw. ciesz. p. dziurawiec (zwyczajny).

ŚWIYNTOJAŃSKIE ZIELE p. dziurawiec (zwyczajny).

ŚWIYRGOLIĆ gw. ciesz. <o ptakach: śpiewać>

ŚWIYRK gw. ciesz. p. modrzew (europejski).

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry