„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej
Zakres tematyczny Słownika:
Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.
Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł
Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej
ZIMORODEK
1a. ornit. ZIMORODEK ZWYCZAJNY <Acedo atthis, ptak z rodziny zimorodkowatych
Alcedinidae, w Polsce lęgowy, przelotny i zimujący (in. zimorodek, z, błękitny, z. europejski,
z. krajowy, z. pospolity, z. rzeczny, z. zwyczajny; daw./lud. franciszek, krasnowron,
morski ptak, rybitw modry)>: W wynajdywaniu dobrych czatowni zimorodek ma oko
doskonale wyrobione, toteż osobniki przelotne, pojawiające się w jesieni i w zimie, siadają stale
w tych samych miejscach, z których łowiły zimorodki przebywające podczas lata. SOKOŁ.
Ptaki I, 384. • Nasuwa się pytanie, skąd się wzięła nazwa zimorodka? Nonsensem byłoby, gdyby
miała ona oznaczać, że ptak gnieździ się w zimie. Nazwa pochodzi prawdopodobnie stąd, że
najliczniej widzimy zimorodki późną jesienią i w zimie, tzn. podczas wędrówek, gdyż zalatują
one wtedy nawet tam, gdzie w lecie nie było ani jednego. Ponieważ lud o wędrówkach
zimorodka nic nie wie i zdziwiony bywa jego nagłym pojawieniem się, powstało
przypuszczenie, że ptak ten rodzi się w zimie, czyli jest „zimorodkiem”. Nazwę „zimorodek”
próbowano wywieść również od „ziemio – rodek”, czyli „rodzący się w ziemi”. Tłumaczenie to
jest jednak niesłuszne, gdzyż i w niektórych innych językach nazwa tego gatunku nie łączy się z
ziemią a z zimą. Tak np. w języku niemieckim zimorodek nazywa się „Eisvogel”, co dosłownie
znaczy „lodowy ptak”. SOKOŁ. Ptaki I, 387.
1b. ornit. ZIMORODEK SROKATY daw. p. rybaczek srokaty.
Najnowsze komentarze