Grzegorz Bobrowicz

GĘŚ
1a. ornit. <nazwa ptaków z rodziny kaczkowatych Anatidae>: Chociaż na tchawicy nie ma
specjalnych przystosowań wzmacniających głos, gęsi odzywają się często i krzyczą donośnie.
Głosy ich nazwano gęganiem i stąd pochodzi ich nazwa – gęś. SOKOŁ. Ptaki II, 412.
Δ GĘŚ BIAŁOCZELNA Anser albifrons, w Polsce przelotna i zimująca (in. białoczółka, b.
większa, gęś białoczoła, g. białoczółka): Gęś białoczelna odzywa się częściej niż inne
gatunki, wobec czego już z daleka nie trudno ją poznać. SOKOŁ. Ptaki II, 421. Wśród
wędrujących nad Biebrzą gęsi zdecydowanie dominuje gęś białoczelna. KŁOS G.S.T. Biebrza
32.
Δ GĘŚ GĘGAWA A. anser, w Polsce lęgowa, przelotna i zimująca (in. gęgawa, gęś dzika,
g. popielata, g. pospolita, g. siwa, g. szara): W Polsce gęś gęgawa jest jedynym gatunkiem
dzikiej gęsi, który się gnieździ, gdyż wszystkie inne zamieszkują północ i pojawiają się na
naszych terenach jedynie na przelotach SOKOŁ. Ptaki II, 413.
Δ GĘŚ GRENLANDZKA Anser albifrons flavirostris, podgatunek do Polski zalatujący;
Δ GĘŚ KRÓTKODZIOBA A. brachyrhynchus, do Polski zalatująca (daw. posiewnica
krótkodzioba);
Δ GĘŚ MAŁA A. erythropus, do Polski zalatująca (in. g. czerwononoga, g. Hechela, g.
malutka; daw. białoczółka mniejsza): Gęś mała jest jak gdyby mniejszym wydaniem gęsi
białoczelnej, a bardzo nieznaczna różnica w ubarwieniu obydwu gatunków polega jedynie
na tym, że ma ona stosunkowo większą białą plamę na czole i żółte obwódki dokoła oczu.
SOKOŁ. Ptaki II, 421.
Δ GĘŚ ZBOŻOWA Anser fabalis, w Polsce przelotna i zimująca (in. g. dzika, g. litewska, g.
polna, g. posiewnica, g. rolna, posiewnica, zbożówka): Gęś zbożowa przypomina
zachowaniem gęś gęgawę i większość ludzi tych dwóch gatunków w ogóle nie odróżnia,
chociaż po ubarwieniu można rozpoznać je dość łatwo nawet z większej odległości. Ogólne
ubarwienie gęsi zbożowej jest szarobrązowe, zwłaszcza na skrzydłach znacznie ciemniejsze, a
nie popielatoszare jak u gęsi gęgawy. SOKOŁ. Ptaki II, 420. • I tak osobniki z niewielkim
pomarańczowożółtym pierścieniem na czarnym dziobie nazywano gęsia zbożową (Anser fabalis)
lub posiewnicą mniejszą (Anser segetum), zaś osobniki o dużej pomarańczowej powierzchni –
posiewnicą większą lub gęsią polną (Anser arvensis). SOKOŁ. Ptaki II, 419.
1b. ornit. <nazwa innych ptaków>:
Δ GĘŚ BERNIKLA daw. p. bernikla (obrożna): Gęś bernikla należy do najbardziej
północnych ptaków i gnieździ się na wybrzeżach i wyspach w obrębie koła polarnego. (…) Gęś
bernikla żywi się prawie wyłącznie roślinami, które wyławia z morza; trzyma się zatem
najchętniej płytkich zatok. Szczególnie lubi trawę morską (Zostera marina). SOKOŁ. Ptaki II,
422.
Δ GĘŚ BIAŁOLICA daw. p. bernikla (białolica): Gęś białolica jest ptakiem wybitnie
nadmorskim. Żywi się świeżymi pędami trawy rosnącej na wybrzeżu, a z wody wyławia trawę
morską. SOKOŁ. Ptaki II, 425.
Δ GĘŚ BIAŁOOKA p. uhla (zwyczajna).
Δ GĘŚ BRUDNA daw. p. ohar.
Δ GĘŚ CZARNOOKA daw. p. bernikla (białolica).
Δ GĘŚ CZERWONOSZYJA daw. p. bernikla (rdzawoszyja).
Δ GĘŚ EDREDONOWA daw. p. edredon.
Δ GĘŚ EGIPSKA p. gęsiówka egipska.
Δ GĘŚ ŁABĘDŹ daw. p. łabędź (krzykliwy).
Δ GĘŚ ŁABĘDŹ DZIKI daw. p. łabędź (krzykliwy).
Δ GĘŚ ŁABĘDŹ SWOJSKI daw. p. łabędź (niemy).
Δ GĘŚ ŁYSA daw. p. bernikla (białolica).
Δ GĘŚ MIĘKKOPIÓR daw. p. edredon.
Δ GĘŚ NOROWA daw. p. ohar.
Δ GĘŚ OWRÓZKA daw. p. bernikla (obrożna).
Δ GĘŚ OWRÓŻKA daw. p. bernikla (obrożna).
Δ GĘŚ PÓŁNOCNA daw. p. bernikla (obrożna).
Δ GĘŚ RDZAWOSZYJA daw. p. bernikla (rdzawoszyja): Gęś rdzawoszyja jest ptakiem bardzo
barwnym. SOKOŁ. Ptaki II, 425.
Δ GĘŚ SZKOCKA daw. p. bernikla (obrożna).
1c. ornit. GĘSI MORSKIE p. bernikla.
2. mikol. <nazwa grzybów>:
Δ GĘŚ, G. CZARNA, G. SIWA p. gąska (niekształtna)
Δ GĘŚ, G. PIASZCZYSTA, G. ZIELONA p. gąska (zielonka).