„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej
Zakres tematyczny Słownika:
Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.
Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł
Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej
SIEWKA
1a. ornit. <nazwa ptaków z rodziny siewkowatych Charadriidae>
Δ SIEWKA SZARA Pluvialis dominica, do Polski zalatująca wyjątkowo,
Δ SIEWKA ZŁOTA P. apricaria, w Polsce przelotna i wyjątkowo zimująca, dawniej lęgowa (in.
siewka, s. dżdżownik, s. pospolita, s. złocista, s. złotnik, s. zwyczajna; daw./lud. czajka
słotnik, cz. złotnik, dżdżownik siewka, sieweczka, sieyka): Najłatwiej możemy
obserwować siewki złote we wrześniu i październiku. Małymi stadkami stoją lub biegają po
łąkach, pastwiskach, zaoranych polach i oziminach. Ponieważ chętnie zatrzymują się na polach
świeżo obsianych i w ogóle pojawiają się w okresie siewów, nazwano je siewkami. A zatem
sposób zachowania się właśnie tego gatunku, przyczynił się do nazwy całej rodziny siewek.
SOKOŁ. Ptaki II, 291. • Lecące stado siewek złotych w okamgnieniu znika w przestrzeni i
prawdopodobnie nawet najlepiej latające drapieżniki nie mogą ich dopędzić. Toteż prawie nigdy
nie znajdujemy rozsypanych piór, pozostałych po zjedzonej siewce, podczas gdy resztki
rozszarpanych przez sokoła czajek znaleźć można bez trudu na każdej łące, mimo, że czajki
również latają dobrze. SOKOŁ. Ptaki II, 292. • Szare z szarej roli podrywały się stada siewek, z
daleka podobne do wędrującej po ziemi kurzawy. WEY. Soból 70. • Gdy nastaną opromienione
bladem śłońcem dni jesienne, nadlatują z tundr północnych ogromne stada siewek, zatrzymując
się po drodze na czas dłuższy na obszernych równinnych polach. KORS. Rok 85.
Δ SIEWKA ZŁOTAWA P. fulva, do Polski zalatująca wyjątkowo lęgowa (in. s. azjatycka).
1b. ornit. daw. <nazwa innego ptaka>:
Δ SIEWKA BIAŁOSZYJA, S. ISPÓWKA, S. OBROŻNA, S. PISZCZEK, S.
ŻÓŁTODZIÓB p. sieweczka (obrożna): Dżdżownik obrożny zwany przez niektórych
autorów również siewką obrożną gnieździ się w Polsce niezbyt licznie nad wybrzeżem Bałtyku,
a według W. Taczanowskiego także wzdłuż Wisły. SOKOŁ. Ptaki II, 283.
Δ SIEWKA CZAJKA p. czajka (zwyczajna).
Δ SIEWKA GÓRNA, S. MORNEL, S. SYBIRSKA p. mornel: Bo Lahol to siewka mornel
(Charadrius morinellus), o rdzawej piersi przeciętej białym półokręgiem. BERG./CZEKAL. Mój,
6.
Δ SIEWKA GRUBONÓG p. kulon (zwyczajny).
Δ SIEWKA MNIEJSZA, S. NAJMNIEJSZA, S. RZECZNA, S. RZ. WŁAŚCIWA p.
sieweczka (rzeczna).
Δ SIEWKA MORSKA p. sieweczka (morska).
Δ SIEWKA SIEWNICA p. siewnica.
1c. ornit. żarg. <nazwa każdego ptaka z podrzędu siewkowców (in. siewkus)>
Najnowsze komentarze