„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej
Zakres tematyczny Słownika:
Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.
Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł
Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej
PERKOZ
1a. ornit. <nazwa ptaków wodnych z rodziny perkozów Podicipedidae>:
Δ PERKOZ DWUCZUBY Podiceps cristatus, w Polsce lęgowy, przelotny i zimujący (in. p.
duży, p. dwuczubny, p. pernykoza; daw./lud. koza, nur czubaty, nurek czubaty, n.
dwuczubny, n. rogaty, pernykoza): Na większych zbiornikach o czystej wodzie trzymają się
perkozy duże. KORS. Rok 40.
Δ PERKOZ GRUBODZIOBY Podilympus podiceps, do Polski zalatujący wyjątkowo.
Δ PERKOZ RDZAWOSZYI Podiceps grisegena, w Polsce lęgowy, przelotny i zimujący (in. p.
rdzawoszyjny, p. szarolicy, p. sz. średni; daw./lud. nurek rdzawoszyi, n. współczubaty):
Perkoz rdzawoszyi jest mniej płochliwy od perkoza dwuczubego. Ponieważ zamieszkuje
obficie zarośnięte, płytkie wody, żywi się przeważnie żabami, owadami, ślimakami i
skorupiakami, ryb zaś łowi niewiele. SOKOŁ. Ptaki II, 515.
Δ PERKOZ ROGATY P. auritus, w Polsce przelotny i zimujący, wyjątkowo lęgowy (in. p.
uszaty, p. zausznik; daw./lud. nurek czarnoszyi, n. rogaty): Perkoz rogaty – Podiceps auritus
(…) Nazwa tego gatunku nie jest zbyt szczęśliwie dobrana, gdyż perkoz dwuczubny, a nawet
perkoz rdzawoszyi ma daleko większe „rogi”. „Rogatym” nazwano go jedynie dla odróżnienia
od perkoza zausznika. (…) Rdzawa smuga na boku głowy perkoza zausznika zaczyna się przy
oku i tworzy wachlarz schodzący niżej w okolicę ucha, natomiast u perkoza rogatego zaczyna
się u nasady dzioba i ciągnie skośnie w górę, tworząc rodzaj „złotych rogów”. SOKOŁ. Ptaki
II, 518.
Δ PERKOZ ZAUSZNIK P. nigricollis, w Polsce lęgowy, wędrowny i zimujący (in. p.
czarnoszyi, p. rogaty, p. uszaty, zausznik; daw./lud. nurek kaspijski, n. rogaty, n.
zausznik, n. złotouchy): Podczas pływania ciało perkoza zausznika tylko nieznacznie
zanuża się w wodę, wobec czego postać ptaka wydaje się grubawa, co z większej odległości
tak samo dobrą cechę rozpoznawczą jak czarna szyja i stosunkowo duża głowa.(…) Perkoz
zausznik żyje na zarastających jeziorach i stawach rybnych podobnie jak perkoz rdzawoszyi,
wymaga jednak dość dużej przestrzeni czystej wody. Ze względu na to, że nie nurkuje tak
chętnie jak inne gatunki perkozów, łowi mało ryb, a żywi się głównie ślimakami,
skorupiakami i owadami, które zbiera z powierzchni wody lub łapie w powietrzu. SOKOŁ.
Ptaki II, 516.
1b. ornit. daw. PERKOZ MAŁY, P. MNIEJSZY p. perkozek.
Najnowsze komentarze