„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej
Zakres tematyczny Słownika:
Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.
Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł
Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej
BATARÓWKA SŁUPIAKOWATA p. szczudłówka piaskowa.
BATIŻKIE ŚWIĘTEGO IWANA lud. p. cykoria (podróżnik).
BATOGI ŚWIĘTEGO JANA lud. p. cykoria (podróżnik).
BATOŻKI ŚWIĘTEGO PIOTRA p. cykoria (podróżnik).
BATY p. leszczyna (pospolita).
BAWELINA daw. p. wiązówka (błotna).
BAWEŁNA POZIEMNA daw. p. kocanki (piaskowe).
BAWEŁNA POZIEMNA daw. p. ukwap (dwupienny).
BAWEŁNIAK p. wełnianka (wąskolistna).
BAWEŁNIANA p. mleczaj (wełnianka).
BAWEŁNIANKA p. mleczaj (smaczny).
BAWEŁNIANKA p. mleczaj (wełnianka).
BAWEŁNICA
1a. entom. <nazwa mszyc z rodziny bawełnicowatych Eriosomatidae>:
Δ BAWEŁNICA KORÓWKA Eriosoma lanigerum,
Δ BAWEŁNICA TOPOLOWA Pemphigus spyrothecae (in. mszyca topolowa),
Δ BAWEŁNICA TOPOLOWO-MARCHWIOWA P. phenax,
Δ BAWEŁNICA WIĄZOWO-GRUSZOWA Eriosoma lanuginosum,
Δ BAWEŁNICA WIĄZOWO-PORZECZKOWA Schizoneura ulmi (in. b. wiązowa),
Δ BAWEŁNICA WIĄZOWO-TURZYCOWA Colopha compressa (in. kogutnica wiązowa),
Δ BAWEŁNICA WIĄZOWO-ZBOŻOWA Tetraneura ulmi (in. torebnica wiązowa).
1b. entom. <nazwa innych mszyc>:
Δ p. filoksera.
Δ p. ochojnik (świerkowiec): Niektórzy z tych amatorów igieł nie żerują na nich jawnie, lecz
mieszkają ukryci w kolebeczkach (…) Takim lubiącym wygody owadem jest pewien gatunek
mszycy przezwany bawełnicą dlatego, iż wytwarza białą bawełnistą wydzielinę, którą okrywa się
niby puchem. Mszyce te na wiosnę, po przezimowaniu pod osłoną swojej bawełny, nakłuwają
młode pędy świerków albo jodeł i składają na nich jajka, okrywając je również tą bawełną.
DYAK. Las 116.
2. bot. p. wełnianka w zn. 1a.
3. mikol. lud. <nazwa grzybów>:
Δ p. mleczaj (dołkowany).
Δ p. mleczaj (wełnianka).
BAWLIK daw. p. bawolec.
BAWOLEC entom. <Odontaeus armiger, nazwa chrząszcza z rodziny Bolboceratidae, poprzednio z rodziny żukowatych Scarabaeidae (daw. bawolik)>
BAWOLINA p. tawuła (wierzbolistna).
BAZAN daw. p. bażant (łowny).
BAZANOWIEC daw. p. tojeść (pospolita).
BAZANT daw. p. bażant (łowny).
BAZDYK p. bez (hebd).
BAZHYK p. bez (hebd).
BAZIA bot. <kwiatostan w formie kłosa o osi sztywnej i odpadającej w całości, np. u wierzby iwy; por. kotka>
BAZILIA p. kuklik (pospolity).
BAZIOR łow. p. basior.
BAZIÓWKA mikol. <nazwa grzybów workowych z rodziny Rutstroemiaceae>:
Δ BAZIÓWKA MOCNA Rutstroemia firma,
Δ BAZIÓWKA SZYSZKOWATA R. bulgarioides,
Δ BAZIÓWKA WIOSENNA R. bolaris.
BAZIUR łow. p. basior.
BAZUNY p. tatarak zwyczajny.
BAZYFIL bot. zwykle w lm bazyfile p. rośliny (zasadolubne).
BAZYLEJKA p. czyścica (drobnokwiatowa).
BAZYLIA p. czyścica (drobnokwiatowa).
BAZYLIA POLNA p. czyścica (drobnokwiatowa).
BAZYLIKA POLNA p. czyścica (drobnokwiatowa).
BAŹNIK p. bez (czarny).
BAŹNIK gw. p. bez (hebd).
BAŻAN lud. zaolz. p. bażant (łowny).
BAŻANCICA łow. <samica bażanta, kura>: Jeszcze wczoraj widzieliśmy, jak bażancica szła, a i kogut tu często pieje. PUCH. Wśród trzcin 136.
BAŻANEK lud. tor. p. bażant (łowny).
BAŻANKA daw. p. szczyr (trwały).
BAŻANOWIEC p. tojeść.
BAŻANOWIEC p. tojeść (bukietowa).
BAŻANOWIEC daw. p. tojeść (pospolita).
BAŻANOWIEC lud. p. tojeść (rozesłana).
BAŻANOWIEC BUKIETOWY p. tojeść (bukietowa).
BAŻANOWIEC GAJOWY p. tojeść (gajowa).
BAŻANOWIEC PIENIĄŻEK daw. p. tojeść (rozesłana).
BAŻANOWIEC PIENIĘŻNIK daw. p. tojeść (rozesłana).
BAŻANOWIEC POSPOLITY p. tojeść (pospolita).
BAŻANOWIEC SZELĘŻNICZEK daw. p. tojeść (rozesłana).
BAŻANT
1a. ornit. BAŻANT ŁOWNY <Phasianus colchicus, ptak z rodziny kurowatych Phasianidae, w Polsce
lęgowy, osiadły (in. b. kolchijski, b. pospolity, b. szlachetny, b. właściwy, b. zwyczajny;
daw./lud. basant, bazan, bazant, bażan, bażanek, bażantka, bażąt, fazan, fazant, fazjan,
fazyan, fazyjan, fuzan, kura bażant, pawioczub, płaszcz; por. farbówka)>: Bażant chodzi
wytrwale i podejmuje pieszo dalekie przechadzki. SOKOŁ. Ptaki II, 146.
1b. ornit. <formy ubarwienia bażanta łownego>:
Δ BAŻANT BEZOBROŻNY <bażant nie mający białej opaski z piór na szyi (in. b.
kaukaski)>
Δ BAŻANT OBROŻNY <bażant mający białą opaskę z piór na szyi (in. b. obrączkowany)>
BAŻANTKA lud. tarnobrz. p. bażant (łowny).
BAŻĄT daw. p. bażant (łowny).
BAŻYNA
1a. bot. <nazwa rodzimych gatunków krzewinek z rodziny wrzosowatych Ericaceae>:
Δ BAŻYNA CZARNA Empetrum nigrum (in. bażyna, b. czarnojagodowa; daw./lud.
bagnówka, b. małpia jagoda, jafer, jagoda bagienna, j. leśna, małpia jagoda,
modrzewnica czarna, żórawie jagody),
Δ BAŻYNA OBUPŁCIOWA E. hermaphroditum.
1a. bot. <nazwa innej rośliny>:
Δ BAŻYNA p. żurawina (błotna).
BĄBOLE p. knieć (błotna).
BĄCHOR daw. p. zimowit jesienny.
BĄCHORY daw. p. zimowit jesienny.
BĄCZEK
1. ornit. BĄCZEK ZWYCZAJNY <Ixobrychus minutus, ptak z rodziny czaplowatych Ardeidae, w
Polsce lęgowy, przelotny i wyjątkowo zimujący (in. b. trzcinnik, b. trzcinowy; daw./lud. bąk
bączek, b. mały, czapla bączek, cz. bąk bączek, cz. b. mały, cz. huczek, cz. maleńka,
cz. trzcinnik, cz. zdrobniała )>: Bączki spędzają dzień w gąszczu zarośli, w nocy jednak stają
się bardziej ruchliwe i wylatują na suche, otwarte tereny. SOKOŁ. Ptaki II, 227. Do tego
rodzaju ptaków zalicza się u nas przede wszystkim bąka i jego krewniaka – bączka trzcinowego.
PUCH. Wśród trzcin 155.
2. entom. <>
BĄCZEW daw. p. grążel (żółty).
BĄCZEWIE daw. p. grążel (żółty).
BĄCZYĆ
1. łow. <o ptaku bąku: wydawać głos>: Gdy bąk bączy, będzie deszcz.; za SL.
2. daw. <o owadach: brzęczeć>: Lipowe gaje rozlegały się od bączenia nieprzeliczonych rojów
pszczelnych. ORZESZ. Niemen. 117.
Najnowsze komentarze