To Top

„Słownik polskiego języka przyrodniczego” jest autorskim projektem Grzegorza Bobrowicza. Prace nad słownikiem zostały zapoczątkowane w roku 1990, a od roku 2010 prowadzone są intensywnie. Słownik jest zbiorem wyrazów opisujących dziką przyrodę Polski; głównie w skali makroskopowej (pominięto skalę mikro, budowę wewnętrzną organizmów, procesy fizjologiczne). Obejmuje on nazwy używane obecnie i dawniej, w tym gwarowe i ludowe. Słownik adresowany jest do wszystkich którym bliska jest dzika przyroda Polski. Więcej

Zakres tematyczny Słownika:

  • nazwy gatunków roślin Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. grzybów, porostów, mszaków, paprotników, roślin nasiennych;
  • nazwy gatunków zwierząt Polski – dzikich i zadomowionych, m.in. mięczaków, stawonogów, kręgowców;
  • nazwy części roślin i zwierząt;
  • głosy zwierząt;
  • nazwy środowisk przyrodniczych, zbiorowisk roślinnych;
  • nazwy rzeźby terenu, wód, gleb; określenia miejsc w terenie itp.;
  • nazwy używane w leśnictwie dotyczące lasów, ich części itp.;
  • nazwy łowieckie dotyczące zwierząt, sposobów ich wabienia i in.;
  • nazwy używane w wędkarstwie dotyczące wód, ich fragmentów i in.;
  • nazwy używane w rolnictwie dotyczące obszarów rolnych, ich fragmentów i in.;
  • nazwy meteorologiczne, m.in. stany pogody, zjawiska na niebie itp.;
  • nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia.

Obecnie w Słowniku znalazły się między innymi w dużej części kompletne nazwy gatunków takich grup systematycznych, jak: grzyby, porosty, paprotniki, rośliny nasienne; chrząszcze (część), motyle (część), prostoskrzydłe, ważki, mięczaki, minogi, ryby, ptaki. W przygotowaniu mszaki; pajęczaki, owady (pozostałe grupy), wije, skorupiaki, płazy, gady, ssaki.

Prezentowana część Słownika liczy około 15 tysięcy haseł. Docelowo szacuję, że objętość Słownika sięgnie około 50 tysięcy haseł. Na razie pozostawiam otwartą kwestię cytatów do poszczególnych haseł. Do niektórych haseł je zamieszczam; zwłaszcza cytaty nawiązujące do pochodzenia nazwy. Wykaz źródeł

Zapraszam wszystkich miłośników polskiego języka przyrodniczego do dzielenia się swoimi uwagami na temat Słownika lub poszczególnych jego haseł. Mniej

ŁOMIKAMIEŃ p. nawrot (lekarski).

ŁOMIKAMIEŃ daw. p. skalnica.

ŁOMIKAMIEŃ gw. podh. p. skalnica (gronkowa).

ŁOMIKAMIEŃ TRÓJPALCZASTY p. skalnica (trójpalczasta).

ŁOMIKOŚĆ p. starzec (Jakubek).

ŁOMINOS lud. p. powojnik (prosty).

ŁOMON gw. ciesz. <roślina – dziewięćsił>

ŁOMYNYS p. powojnik (prosty).

ŁONA daw.(stpl.) <łuna>

ŁOPATECZKA mikol. ŁOPATECZKA MCHOWA <Cyphellostereum laeve, grzyb z rodziny kielisznicowatych Podoscyphaceae (in. mszarnik gładki; daw. kielisznik gładki, k. naziemny)>

ŁOPATKA p. tasznik (pospolity).

ŁOPIAN
1a. bot. <nazwa rodzimych gatunków roślin z rodziny złożonych Asteraceae (daw./lud. łopucha,
łopuchowe liście, łopuh, łopusyna, rzepiej)>:
Δ ŁOPIAN GAJOWY Arctium nemorosum (in. ł. dziki, ł. wielkoowocowy),
Δ ŁOPIAN MNIEJSZY A. minus (in. łopian, łopian pospolity; daw./lud. łopuch, łopucha,
podbial, rzep, rzep płonny, rzep śrzedni, rzepik),
Δ ŁOPIAN PAJĘCZYNOWATY A. tomentosum (in. łopian, łopian górnoleśny, ł. pospolity;
daw./lud. głowacz, kolibok, kostropacz, łopuch, łopucha, rzep),
Δ ŁOPIAN WIĘKSZY A. lappa (in. łopian, łopian lekarski, ł. pospolity, ł. wielki; daw./lud.
babcok, babcôk, baboki, cepy, czep, czartopałoch, dziadownik, dziady, głowacz,
knefle, kobierz, kobierze, kobylak, kostropacz, łopienie, łopień, łopień lekarski, łopiun,
łopuk, łopuch, łopucha, łopusika, łopustka, łopusyna, łopuszyna, ostężyna, ostręga,
ostropacz, postrzałowy oset, repiej, rzep, rzepik, swagry, szapotnik, szwagier, wielki
łopian, ziele postrzałowe, żypie).
1b. bot. <nazwa innej rośliny>:
Δ ŁOPIAN WIERZBOWY p. oman (wierzbolistny).

ŁOPIENIE p. łopian (większy).

ŁOPIENNIE p. dziewanna (drobnokwiatowa).

ŁOPIEŃ, Ł. LEKARSKI p. łopian (większy).

ŁOPIEŃKA p. opieńka (miodowa).

ŁOPIUN p. łopian (większy).

ŁOPUCH p. łopian (mniejszy).

ŁOPUCH p. łopian (pajęczynowaty).

ŁOPUCH lud. p. łopian (większy).

ŁOPUCH p. rzodkiew (świrzepa).

ŁOPUCHA gw. podh. p. łopian.

ŁOPUCHA, Ł. POLNA lud. p. rzodkiew (świrzepa).

ŁOPUCHA p. łopian (mniejszy).

ŁOPUCHA p. łopian (pajęczynowaty).

ŁOPUCHOWE LIŚCIE gw. podh. p. łopian.

ŁOPUH gw. podh. p. łopian.

ŁOPUK gw. podh. p. łopian (większy).

ŁOPUK gw. podh. <liść łopianu>

ŁOPUSIKA, ŁOPUSTKA p. łopian (większy).

ŁOPUSYNA gw. żyw. p. łopian.

ŁOPUSYNA p. łopian (większy).

ŁOPUSZYNA p. łopian (większy).

ŁOSIAK p. maślak (pstry).

ŁOSICYNA gw. żyw. p. topola (osika): Łosicyna trzensie listkami z bojącki, bo się na nij Judos łobwiesił. NOWAK J.K. Żywiec 123.

ŁOSIKA gw. żyw. p topola (osika).

ŁOSOSIOPSTRĄG, Ł. MORSKI daw. p. troć wędrowna.

ŁOSOŚ
1a. icht. ŁOSOŚ SZLACHETNY <Salmo salar, rodzimy gatunek ryby dwuśrodowiskowej,
andromicznej z rodziny łososiowatyc Salmonidae (in. łosoś, ł. atlantycki, ł. europejski, ł.
królewski, ł. pospolity; daw./lud. hak, kruk)>
1b. icht. ŁOSOŚ DUNAJU p. głowacica.

ŁOSPSTRĄG daw. p. troć wędrowna.

ŁOSTRENGA, ŁOSTRENZYNA, ŁOSTRĘŹNICE, ŁOSTRZENŹNICA gw. żyw. p. jeżyna (fałdowana).

ŁOSTRZYCA gw. żyw. p. sitowie (leśne).

ŁOSTRZYCA gw. żyw. p. trzcinnik (piaskowy).

ŁOSUŃ p. sarniak (dachówkowaty).

ŁOSZAK p. sarniak (dachówkowaty).

ŁOSZCZYNA reg. poles. <dolinka, niewielki parów> <z ros.>

ŁOSZCZYNKA zdr. od łoszczyna: Las był naprawdę królestwem dzikich kaczek, były tam wszędzie. Na każdym rozlewisku i wodnej łoszczynce zrywały siędorodne krzyżówki. WYSŁ. Echa 55.

ŁOŚ p. sarniak (dachówkowaty).

ŁOTACZ, ŁOTASZ, ŁOTOCIAN, ŁOTOCIE, ŁOTOCZ, ŁOTOĆ lud. p. knieć (błotna): Nad strumieniami wezbranymi jeszcze resztą wiosennej powodzi złociły się łotocie, jak bogate szycie na zielonym kobiercu. KRASZ. Baśń. / SD

ŁOTOT p. knieć (błotna).

ŁOZA p. wierzba (szara).

ŁOZA p. wierzba (trójpręcikowa).

ŁOZA p. wierzba (uszata).

ŁOZA p. wierzba (wiciowa).

ŁOZA gw. ostródz.-warm.-mazur. <krzewiasty gatunek wierzby>

ŁOZINA p. wierzba (trójpręcikowa).

ŁOZINA p. wierzba (uszata).

ŁOZINA p. wierzba (wiciowa).

ŁOZINA p. wierzba (iwa).

ŁOZINA daw. p. wierzba (pięciopręcikowa).

ŁOZORKI gw. żyw. p. babka (lancetowata).

© Copyright 1990-2024 Grzegorz Bobrowicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie zdjęć i treści wymaga pisemnej zgody autora.

Powrót do góry